Waarom het 'ontslag' van Masi symbool staat voor de chaos bij de FIA

Het is zondag 12 december 2021 iets na 15:30 uur als toenmalig FIA-wedstrijdleider Michael Masi besluit om met nog een ronde te gaan tijdens de Grand Prix van Abu Dhabi slechts een deel van de achterblijvers voorbij te wuiven en vervolgens de safety car naar binnen te halen. Het betekent dat Max Verstappen op verse rode banden het over een enkele ronde in een rechtstreeks duel uit mag gaan vechten met Lewis Hamilton. De winnaar pakt de wereldtitel Formule 1 2021, terwijl Lewis Hamilton voor de crash van Nicholas Latifi - de oorzaak van de safety car - op zijn dooie gemak naar de GP-zege en dus de wereldtitel op weg leek te zijn. Maar op zijn oude, harde rubber kon hij niets inbrengen tegen de Red Bull RB16B van Verstappen. Met een gewaagde actie gooide Max zijn bolide er al voor het lange rechte stuk tussen en zo snelde hij naar de overwinning. Verstappen was wereldkampioen, maar het betekende tegelijkertijd ook dat de pleuris uitbrak. In de Mercedes-garage vlogen stoelen, koptelefoons, Duitse scheldwoorden en nog veel meer door de lucht. Toto Wolff had het niet meer. "Dit is zo niet oké", was het enige wat hij in die laatste ronde nog uit kon kramen, waarna hij de inmiddels nagenoeg iconische, maar ook 'laatste' woorden van Masi te horen kreeg. "We zijn aan het racen Toto. We went car racing ".

Hoofd Masi op hakblok

'Famous last words', zo kan je zeggen, want precies zeven maanden later wordt duidelijk dat Masi de FIA toch echt heeft verlaten. De afgelopen zeven maanden heeft hij ook geen werk uitgevoerd, want uiteindelijk was het zijn hoofd dat op het hakblok kwam te liggen na die veelbesproken zondag in het Midden-Oosten. Masi was vanaf dat moment persona non grata bij Mercedes. "Ik heb geen behoefte om hem te spreken", zei Toto Wolff vier dagen na de race. "Wat hij heeft... de besluiten die hij heeft genomen in de laatste vier minuten van de race hebben Hamilton van een verdiende wereldtitel beroofd. Om zo in de laatste ronde beroofd te worden, is onacceptabel." De FIA kondigde al snel een onderzoek aan en de gloednieuwe FIA-president, Mohammed Ben Sulayem, die vijf dagen na de veelbesproken finale werd verkozen, maakte het zijn topprioriteit. Na de jaarwisseling schakelde hij door en werd er intern hevig gediscussieerd. De president ging gesprekken aan met de coureurs en liet een uitgebreide analyse uitvoeren naar aanleiding van alle beslissingen. Lag er te veel druk op de schouders van Masi? Had hij bewust de regels niet gevolgd? Waren het de zeurende teambazen die hem in verwarring brachten? Elke F1-prominent had wel een oordeel en elk team had wel suggesties. Eind januari kwamen de eerste geluiden al naar buiten vanuit het FIA-hoofdkantoor. "Michael deed in meerdere opzichten geweldig werk, maar het is ook mogelijk dat er een nieuwe wedstrijdleider komt", zo werd Peter Bayer, FIA's hoofd van Formule 1-zaken, geciteerd door de BBC . De FIA kwam overigens snel daarna met een statement waarin het verduidelijkte dat er nog geen knopen waren doorgehakt. Een half jaar later is ook Bayer overigens al op straat gezet door de autosportbond. Zijn intern niet goedgekeurde interview met de BBC zou daar naar verluidt een van de oorzaken voor zijn. Veranderingen werden aangekondigd, zoals een verbod voor teambazen om contact te zoeken met de wedstrijdleiding, maar ook zette de FIA een mission control room op in Genève, vanuit waar de wedstrijdleider zou kunnen worden ondersteund tijdens F1-weekenden.

Mercedes ontkent voor ontslag te hebben gezorgd

Op 17 februari werd duidelijk dat Masi inderdaad vervangen zou worden als wedstrijdleider. Er kwamen twee nieuwe wedstrijdleiders voor in de plaats. Na twee maanden getouwtrek en discussie werd daardoor duidelijk wat eigenlijk binnenskamers ongetwijfeld al twee maanden bekend was. Of er achter de schermen afspraken waren gemaakt tussen een partij als Mercedes en de nieuwe FIA-president, zodat de Silver Arrows niet in protest zouden gaan tegen de titel van Verstappen, tot aan de rechtszaal aan toe, in ruil voor het 'hoofd' van Masi, dat weten we op de dag van vandaag niet. Toto Wolff wees dat soort suggesties eerder in ieder geval stellig naar de prullenbak. "De bewering dat wij het beroep zouden laten vervallen als er iemand, wie dan ook, weg zou gaan bij de FIA, is simpelweg niet waar. Ik weet ook niet waar dat vandaan komt." "De herstructurering wat betreft de manier waarop sportieve en technische beslissingen worden gemaakt in de Formule 1 was nodig. Vorig jaar was een geweldig seizoen, maar de soms lastig te begrijpen beslissingen zorgden voor veel polarisatie", vertelde hij daags na het nieuws over Masi.

De onmacht van de FIA?

Op de dag dat het vertrek van Masi bij de FIA echter officieel is geworden, 12 juli 2022, heeft de relatie tussen de FIA en de teams en de FIA en de coureurs misschien wel een nieuw dieptepunt bereikt. Ironisch genoeg zijn de twee nieuwe FIA-wedstrijdleiders allesbehalve populair bij de coureurs. Er is volgens hen geen sprake van consistentie en ruimte voor discussie is er nauwelijks. De zaak over de juwelen was voor veel coureurs bijvoorbeeld ook een doorn in het oog, omdat er veel belangrijkere zaken zouden zijn. Gezeur over track limits en de regels tijdens een gevecht, zorgen alleen maar voor meer irritaties. Sebastian Vettel liep zelfs boos weg bij de laatste drivers meeting en kreeg er een onvoorwaardelijke boete voor van 25.000 euro. Het zegt genoeg over de verstandshoudingen tussen de autosportbond en de coureurs op dit moment. Ook de teams en de FIA lagen de afgelopen maanden al meermaals overhoop. Over de sprintraces bijvoorbeeld, waar de FIA opeens moeilijk over deed toen de teams na maanden van onderhandeling het eindelijk met elkaar eens waren. Er zongen zelfs geluiden rond in de paddock dat F1 zou overwegen om zich af te scheiden van de FIA... Al met al zag de nieuwe FIA-president alle consternatie rondom Masi in december als de perfecte kans om meteen zijn stempel te drukken op zijn presidentschap, maar een ruim half jaar later lijkt het juist bergafwaarts te zijn gegaan. Van de grote, mooie plannen, die met mooie woorden als 'actieplan' en structurele veranderingen' de wereld in werden geslingerd, is nog vrijwel niets waar geworden. Hebben ze meer tijd nodig? In de Amerikaanse politiek wordt er vaak gekeken naar de eerste honderd dagen van een presidentschap om zo te beoordelen hoe ambitieus of succesvol een president is. Vooralsnog lijkt het bij Ben Sulayem, 207 dagen later, in ieder geval louter bergafwaarts te gaan, en dat terwijl hij zich niet eens zorgen hoeft te maken over inflatie, de economie, Russische agressie of de oververhitte woningmarkt. Dat Masi nu de FIA officieel heeft verlaten, is als het ware symbolisch voor de onmacht van de autosportbond op dit moment.