De man die Max Verstappen ontdekte en als een tweede vader voor hem werd

Komende maand wordt Dr. Helmut Marko, geboren op 27 april 1943 in het Oostenrijkse Graz, al weer 77 jaar, maar nog altijd kan hij worden beschouwd als de spil van de autosportactiviteiten van de Oostenrijkse energiedrankjesfirma Red Bull. Hij staat te boek als vertrouweling en rechterhand van oprichter/eigenaar/CEO Dietrich Mateschitz.

Marko promoveert in 1967 in de rechtsgeleerdheid en mag op dat moment de titel Doctor dragen. Maar het autosportvirus krijgt hem in de greep, aangestoken ongetwijfeld door het enthousiasme van zijn goede vriend Jochen Rindt, die op dat moment furore maakt in de Formule 1.

De plotselinge tragische dood van Rindt op Monza in september 1970, de Oostenrijker is de eerste en enige postume F1-wereldkampioen, schrikt Marko niet af. In tegendeel, het hoogblonde talent neemt zich voor in de voetsporen van zijn overleden vriend te treden.

Dat lijkt te lukken, Marko wint in 1971 samen met de Nederlander Gijs van Lennep de 24 Uren van Le Mans en laat bij verschillende Formule 1-optredens zijn grote talent zien, al blijven WK-punten uit. Maar in juli 1972 slaat het noodlot toe, als Marko tijdens de Grand Prix van Frankrijk op Clermont-Ferrand in het oog wordt getroffen door een opspattende steen. De 28-jarige coureur in dienst van Marlboro-BRM raakt aan het getroffen oog blind en moet zijn veelbelovende carrière afbreken. Veelbelovend inderdaad, want Marko bezit voor 1973 al over een voorcontract bij Ferrari.

Uiteindelijk maakt bij de Scuderia een andere Oostenrijker faam, Niki Lauda, waarmee Marko eveneens een vriendschappelijke band onderhoudt. Marko blijft ondanks zijn handicap verbonden aan de autosport. Als scout ontdekt hij onder andere zijn van talent overlopende landgenoten Gerhard Berger en Karl Wendlinger en bezorgt hen een stoeltje in de Formule 1. In 1989 richt hij zijn eigen raceteam op met de naam RSM Marko, waarmee hij deelneemt aan de Formule 3 en de Formule 3000, de voorloper van de huidige Formule 2.

In de jaren 90 komt Marko in contact met Red Bull-baas Dietrich Mateschitz en tussen beide mannen, generatiegenoten, ontstaat een klik. Red Bull neemt in 1999 de raceteams van Marko over en doopt het om tot Red Bull Junior Team. Daarmee treedt hij formeel in dienst van de energiedrankfabrikant. Marko speelt geen rol van belang in het nieuwe juniorteam, maar Mateschitz ziet de waarde van zijn landgenoot in en stelt hem aan als adviseur voor zijn raceafdeling. Marko krijgt de leiding over het opleidingsprogramma van Red Bull.

In 2005 wordt hij aangesteld als officiële teamadviseur van het Formule 1-project van Red Bull. Die rol heeft hij tot op de dag van vandaag nog steeds. Marko is verantwoordelijk voor de steun en opleiding van veel bekende namen in de Formule 1. Sinds zijn toetreden als hoofd hebben onder andere Sebastian Vettel, Daniil Kvyat, Daniel Ricciardo, Pierre Gasly, Alexander Albon en Max Verstappen deel uitgemaakt van het opleidingsprogramma. Zo haalt Marko in de zomer van 2014 Verstappen hoogstpersoonlijk binnen het Red Bull-programma, na zijn galavoorstelling in de Formule 3 op de Norisring, waarbij de pas 16-jarige Nederlander liefst drie maal zegeviert. Dat najaar bestuurt Verstappen tijdens de eerste vrije training op Suzuka al een Toro Rosso en de rest is geschiedenis.

De twee onderhouden een zeer goede band met elkaar, waarbij Max Verstappen Helmut Marko weleens liefkozend 'zijn tweede vader' heeft genoemd. Marko staat de jongeling met raad en daad bij, en inderdaad, af en toe krijgt hij ook flink van Marko op zijn kop.

Helmut Marko neemt nooit een blad voor de mond. Nooit. De eigenaar van een tweetal hotels in Graz (Schlossberghotel en Augartenhotel) zegt wat hij vindt. Meer dan eens brandt hij een coureur volledig af als die in zijn ogen hopeloos faalt (vraag maar aan Daniil Kvyat), maar ook over de coronacrisis ventileert hij openlijk zijn ongezouten mening. "Ik begrijp niet dat de mensen dit allemaal accepteren. Het is gewoon een griep. We hadden in Australië best kunnen racen." Typerend voor de houwdegen Marko, die ondanks zijn gevorderde leeftijd voorlopig van geen ophouden weet.