Exclusief: De Red Bull-nalatenschap die Tost vol trots achterlaat

Achttien jaar lang stond hij aan het roer van Toro Rosso/AlphaTauri: Franz Tost. De 67-jarige man uit Tirol is momenteel bezig aan zijn laatste dagen bij Red Bulls zusterteam; over een week of twee kan hij gaan genieten van een welverdiend pensioen. Dat zal naar alle waarschijnlijkheid even wennen worden voor Tost, die al tijdens zijn kindertijd een enorme passie voor autosport had.

Tost werd geboren in Trins, een dorpje in Tirol met destijds nog geen duizend inwoners. In de periode dat hij opgroeide was de Formule 1 enorm populair in zijn thuisland. De toenmalige Österreichring (huidige Red Bull Ring) organiseerde jaarlijks een Grand Prix, Karl Jochen Rindt werd wereldkampioen en Niki Lauda baande zich een weg naar de top in de koningsklasse. Tost vertelt meer over zijn jeugd: "Al toen ik een jaar of negen á tien was, wist ik dat ik later in autosport zou gaan werken. In de jaren zeventig keek ik al naar alle races, en ik wist alles. Ik kocht alle motorsporttijdschriften die er waren. Het jaaroverzicht was voor mij als een bijbel, dat las ik meerdere keren van begin tot eind."

Tost legt uit dat hij zo snel als mogelijk zijn autorijbewijs wilde halen. "Dat was toen nog verplicht om je racelicentie te halen", refereert hij aan het feit dat Max Verstappen al op zestienjarige leeftijd zijn F1-debuut maakte - nog zonder enige autorijles.

Tost weet wat hard werken is: "24 races per jaar voelt als vakantie!"

Toen hij de juiste papieren had, schreef hij zich in voor het Formule Ford-kampioenschap. "Daar nam ik aan deel in 1979, 1980, 1981... Dat was een interessante en leuke klasse. Ik won verschillende races en werd kampioen in 1983. Wat overigens helemaal niks voorstelde", lacht hij. Tost vervolgde zijn carrière in onder meer de Formule 4000 en de Formule 4. In het midden van de jaren tachtig stopte de Oostenrijker met racen, iets dat geheel zijn eigen keuze was, zo onthult hij.

"Ik stopte omdat ik wist dat ik niet succesvol zou worden. Ik was te langzaam. Ik rondde mijn studie sport en wetenschap af en startte als instructeur bij een raceschool. Daarnaast was ik teammanager in de Formule Ford, de Formule Opel Lotus en de Formule 3." Tost grinnikt: "Als mensen vandaag de dag klagen dat er 24 races zijn, begin ik te lachen. In die tijd hadden we zo'n veertig/vijftig races per jaar. In de wintermaanden (als in andere delen van Europa het race seizoen stil lag, red.) gingen we naar Engeland. Vervolgens namen we daar deel aan Britse raceklassen en reden we op Silverstone, Thruxton, Brands Hatch et cetera. 24 races, dat voelt als vakantie!"

Stap naar de Formule 1

Rond de jaren negentig werkte Tost zich op. Willi Weber, voormalig manager van onder meer Michael Schumacher, benaderde hem om zijn Formule 3 team te managen. Tost boekte als teambaas enkele successen en belandde uiteindelijk in het jaar 2000 bij BMW in de F1 via landgenoot Gerhard Berger. "Ik had geen idee wat ik bij BMW moest doen. Ik zei Gerhard: 'Ik ben geen engineer!', waarop mij verteld werd dat ik nodig was om het team mee op te bouwen. Dat was een prachtige tijd, want ik hield me bezig met de technische kant en zorgde ook voor de koppeling tussen BMW en Williams."

Red Bull
Eind 2005 ging Tost wederom in op een zakelijk voorstel van een landgenoot. Dit keer van Red Bull-kopstuk Dietrich Mateschitz. Mateschitz had op dat moment nét het F1-team van Minardi gekocht en omgedoopt tot Toro Rosso. Tost werd teambaas van wat het opleidingsteam van Red Bull diende te worden. "Dietrich zei tegen mij: 'Franz, jij gaat naar Italië en gaat daar een team opbouwen. De filosofie is duidelijk: maak gebruik van de Red Bull Technology, leid mensen op uit ons juniorenprogramma en zorg dat ze bij Red Bull Racing belanden en kampioenschappen winnen.' Tja, duidelijk verhaal", zegt Tost. "We startten met 85 mensen en werden best wel succesvol."

Tekst gaat verder onder afbeelding.

"Ik wist dat we niet de infrastructuur hadden om races te winnen"

Met 'best wel succesvol' doelt Tost op het feit dat Toro Rosso deed waar het voor opgericht werd: talent opleiden. Het team bood jonge coureurs als Sebastian Vettel, Daniel Ricciardo en Max Verstappen de kans om zichzelf te bewijzen in de juniorcategorieën en de Formule 1. Op de vraag of Tost het jammer vond dat personen als Vettel en Verstappen al 'uitgevlogen' waren toen zij de top van hun carrières bereikten, antwoordt hij vastberaden: "Nee. Ik was altijd blij en voldaan als zij een zitje kregen bij Red Bull. Waar ik wél veel moeite mee had, was dat Red Bull Sergio Perez contracteerde in plaats van Pierre Gasly. Ik vond het juist tof als zij (Red Bull, red.) coureurs bij ons 'wegkaapten', want dat betekende dat ons team goed werk had verricht."

De 67-jarige Oostenrijker vervolgt: "Ik wist dat we niet de infrastructuur hadden om races te winnen. Zo was ons partnerschap ook niet ingesteld. Je kunt niet met twee teams vechten om een kampioenschap. Het was een helder verhaal: gebruik de synergie met Red Bull Racing om coureurs op te leiden."

Tekst gaat verder onder afbeelding.

Loyaal aan Red Bull

Achttien jaar lang trouw arbeid leveren voor dezelfde werkgever is niet aan iedereen besteed. Zeker in de Formule 1, een wereld waarin er voortdurend kapers op de kust zijn, is dat een unicum. Tost onthult dat hij door de jaren heen meerdere contracten van rivaliserende teams ontving, maar altijd trouw bleef aan de Red Bull-familie. "Ik heb een aantal aanbiedingen gehad ja", zegt hij. "Maar ik heb altijd hier willen blijven vanwege de fijne relaties. Zeker met Dietrich Mateschitz had ik een hele goede band. En er was altijd iets te doen binnen het team, er was altijd iets te verbeteren. Dat maakte dat ik nooit mijn geluk elders wilde gaan zoeken."

Zoals het AlphaTauri-kopstuk zelf al laat merken, sloot zijn manier van werken naadloos aan op Red Bulls filosofie. Hij vertelt meer over zijn managementvisie en legt uit hoe een Oostenrijkse Formule Ford-coureur zichzelf op wist te werken tot teambaas van een F1-team.

"Ik had natuurlijk mijn studie sport en wetenschap afgerond. Binnen die opleiding leerde ik hoe je een team moet leiden en hoe je een bedrijf opbouwt. Maar dat was allemaal theorie en ik ben een praktisch ingesteld persoon. Kijk, rond die tijd had ik een eigen F3-team. Ik runde een F3-team, een Formule Ford-team, een Formule Opel Lotus-team, enzovoorts. Daar heb ik heel veel van geleerd." Hij vervolgt: "En over mensen managen gesproken: het gaat erom hoe jij denkt en handelt als persoon. Ik heb met nagenoeg al mijn collega's een goede band. Als ik ze vertel dat ik iets niet leuk vind, doe ik dat op een eerlijke manier. Het is belangrijk dat mensen weten wat je vindt en dat er beslissingen worden genomen die men begrijpt. Als je een succesvolle manager wilt zijn, moet je ook daadwerkelijk willen werken met je mensen. Het moeten geen vijanden zijn. Je moet al-tijd een professionele, positieve band hebben met je medewerkers."

Verandering

Een naamsverandering, 'onverwachte' coureurswisselingen, een fase als proefkonijn van motorleverancier Honda... Als zusterteam was AlphaTauri altijd ondergeschikt aan Red Bull, iets waar Tost mee moest dealen - en dat deed hij met alle liefde en plezier, zo legt hij uit. "Als er veranderingen zijn, moet je je flexibel opstellen. Je kont tegen de krib gooien gaat je niet helpen. Nogmaals: je moet je mensen begrijpen, met ze praten en doorzien waarom ze deze baan willen. De 'nieuwe' generatie personeel heeft andere wensen, denkt anders en hecht veel waarde aan vrije tijd. Daar moet je allemaal rekening mee houden, anders kun je als team geen toekomstig succes waarborgen."

De man uit Tirol vervolgt zijn verhaal op gepassioneerde wijze. "Een groot voorbeeld (waarbij aanpassend vermogen vereist is, red.), is sociale media. Ik behoor tot de generatie die niet zo veel heeft met sociale media. Maar de jongere generatie, (potentiële) klanten, wel. Zij zijn er dagelijks mee bezig. Daarom hebben we vijf á zes jaar geleden een sociale media-afdeling opgericht. Je moet de jongere generatie aan je binden door middel van allerlei soorten media." Tost sluit af: Of dat nou artikelen zijn, films, of wat dan ook: met sociale media kun je ze Formule 1-fan maken, of zelfs AlphaTauri-fan!"