Hoe Toyota haar vorige ambitieuze F1-plan zag mislukken

Het is dan eindelijk officieel: Toyota keert na vijftien jaar terug in de Formule 1 en zal een samenwerking aangaan met Haas. De Japanse fabrikant zal een rol als 'technisch partner' op zich nemen en zal de komende jaren 'ontwerp-, technische en productiediensten' leveren. Projectmanager Masaya Kaji maakte vooral duidelijk dat Toyota niet terug zal keren als fabrieksauto en de Japanse fabrikant zal zich ook niet bezig gaan houden met het ontwerpen van een motor voor 2026, maar dat neemt niet weg dat het de terugkeer van Toyota een bijzonder moment is voor de Formule 1. 

De technische samenwerking met Haas zal onder de tak van Toyota Gazoo Racing (TGR) komen te vallen, waar de fabrikant de afgelopen jaren al meerdere autosportsuccessen mee heeft geboekt. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de prachtige prestaties tijdens de 24 Uur van Le Mans, maar ook aan verschillende World Rally-titels voor rijders én constructeurs. Toch lijken de plannen van Toyota een stuk uitgebreider te zijn dan ze in eerste instantie lijken te zijn, blijkt wel uit de statements van TGR-president Tomoya Takahashi. 

"Door met Haas samen te werken en met hen deel te nemen in de koningsklasse van de autosport, hopen we coureurs, engineers en monteurs op te leiden terwijl we ook de capaciteiten van Haas en Toyota Gazoo Racing versterken. We streven ernaar een bijdrage te leveren aan de autosport en de auto-industrie", zo sprak Takahashi na de aankondiging van de samenwerking met Haas.

Het was bovenal een belangrijk statement van de TGR-president, want de ervaring die Toyota vijftien jaar geleden op heeft gedaan in de Formule 1 is in 2024 niet langer relevant. De huidige generatie engineers en ontwerpers van Toyota hebben geen ervaring met het ontwikkelen van een Grand Prix-bolide, dus daar wil de Japanse fabrikant graag aan werken. Daarbij zijn ze ook van plan een programma op te richten voor het testen van oudere auto's, een Testing of Previous Cars (TPC), om zo de eigen coureurs op weg te helpen met ervaring in de Formule 1. 

De grootste autogigant ter wereld begint niet zomaar aan een operatie van dit formaat, dus toont de stand van zaken wel degelijk aan dat Toyota echt op weg is om zich serieus te storten op dit nieuwe avontuur. In tegenstelling tot haar vorige poging in de Formule 1, welke vijftien jaar geleden dus ten einde kwam, lijkt de Japanse fabrikant het nu in ieder geval beter voor elkaar te hebben dan toen. 

Waar het allemaal begon

Toyota's periode als fabrieksteam begon in 2002, maar kwam in 2009 al ten einde toen bleek dat het team niet in staat was prestaties te leveren die de investeringen en verwachtingen konden weerspiegelen. Toyota begon in 2002 echter al met een achterstand door de nieuwe technische reglementen, die het gebruik van V10-motoren een verplichting maakten. De V12, die op dat moment volop ontwikkeld werd, kon daardoor naar de prullenbak en dus had Toyota en nieuw design nodig. 

Het plan om in 2001 al toe te treden was daardoor al snel van tafel, maar Toyota wist dat extra jaar goed te benutten door de testkilometers flink op te voeren. Teams konden toentertijd nog ongelimiteerd testen en daardoor slaagde Toyota erin om de 20,000 kilometer aan te tikken met haar eerste bolide. De Japanse fabrikant zou 2002 vervolgens willen gebruiken als leerjaar, maar toen het team het seizoen uiteindelijk afsloot met maar twee punten op zak, waarvan één gescoord tijdens de seizoensopener in Melbourne waar zo ongeveer alles fout ging in bocht één, krabde men zich toch achter de oren. 

De bolide van 2002 miste flink wat downforce en Toyota was niet in staat veel upgrades mee te brengen gedurende het jaar, waardoor men zich al snel richtte op 2003. Het Japanse team begon met een nieuw rijdersduo en een nieuwe dosis vertrouwen aan dat seizoen en met succes, want in Duitsland kon het team rekenen op een vijfde en zesde plek. Van de tiende plek in het kampioenschap klommen ze op naar P8, maar in vergelijking met de concurrentie bleven de resultaten toch achter. 

De komst van Mike Gascoyne, voormalig engineer van Jorden en Benetton, zou een welkom keerpunt moeten zijn, al gingen er toch flink wat moeilijkheden aan vooraf. Toyota hechtte namelijk veel waarde aan bepaalde principes die pasten binnen de cultuur van de Japanse fabrikant, zoals het langzaam nemen van beslissingen op basis van consensus en het in rap tempo implementeren van de genomen besluiten, maar ook de voorkeur voor kwaliteit boven het zoeken naar oplossingen voor problemen was voor de Japanse fabrikant erg belangrijk. 

Toch kwam Toyota er vrij snel achter dat die aanpak in de Formule 1 totaal niet werkt. Tijd is namelijk schaars in de koningsklasse van de autosport, dus zal een autofabrikant zich aan moeten passen aan de werkwijze die binnen de Formule 1 toch echt noodzakelijk is. Dat keerpunt, waar Toyota zo op hoopte met de komst van Gascoyne, volgde dan al snel en in 2005 zou de Japanse fabrikant haar beste seizoen in de Formule 1 beleven. 

Een nieuw begin

Toyota wist in 2005 dus nog flink te verrassen met vijf podiumplekken en een poleposition, maar raakte dat momentum al vrij snel kwijt in 2006. In dat jaar besloot de Formule 1 dat de V10-motoren plaats moesten maken voor V8-varianten, maar aan Toyota's probleem lag toch een andere oorzaak ten grondslag. Het team gebruikte namelijk Michelin-banden en paste de volledige bolide aan op het gebruik van dat rubber, maar de Japanse fans waren unaniem van mening dat een Japans team gebruik moest maken van banden ontworpen door een Japanse fabrikant.

En dus stapte Toyota vanaf 2006 over op Bridgestone, al liep dat dus niet geheel volgens plan. De banden van Bridgestone sloten namelijk niet aan op de auto die Toyota de jaren daarvoor gebouwd had en dat veroorzaakte problemen in met de ophanging, waardoor het team van de vierde plek afzakte naar een zesde stek in het constructeurskampioenschap. 2007 zou vervolgens een jaar zonder podiumplekken worden, al zag het er in 2008 weer iets beter uit. Toyota leek weer stappen in de juiste richting te zetten en wilde als een van drie teams met een dubbele diffuser op de grid verschijnen in 2009. 

Dat pakte in eerste instantie goed uit en leverde het team nog een poleposition op in 2009, maar een strategische misser zorgde ervoor dat ze die eerste startpositie niet konden verzilveren. In Suzuka zat er nog wel een tweede plek in voor het Japanse team, wat uiteraard een prachtig resultaat was op eigen bodem en voor het eigen thuispubliek. Maar toen meerdere fabrikanten, waaronder Honda en BMW, zich in 2009 terugtrokken uit de Formule 1, was Toyota snel geneigd het voorbeeld van de concurrentie te volgen. De bolide voor 2010 stond al wel klaar, maar zou ondanks alle hoge verwachtingen nooit in actie komen tijdens een race.

Na vijftien jaar afwezigheid zal de naam van Toyota dus weer te zien zijn in de Formule 1, al is er geen sprake van een terugkeer. "Mijn vraag aan de media: laten we niet spreken van een terugkeer. Het zou mooi zijn om juist headlines te zien die de Japanse kinderen inspireren om juist te dromen over het feit dat zij ook ooit in de snelste auto's ter wereld kunnen racen", aldus voorzitter Akio Toyoda. 

Toyota is sinds het nieuws officieel naar buiten is gekomen telkens duidelijk geweest over de intentie: het gaat hier niet om een volledige terugkeer, maar juist om een samenwerking. Toyota wil de volgende generatie Japanse fans juist inspireren: "Ergens, diep in mijn hart, heeft de gewone, auto-liefhebbende Akio Toyoda er altijd spijt van gehad dat we de weg voor de komende generaties Japanse talenten geblokkeerd hebben door ons terug te trekken uit de Formule 1." Toyoda wil daar nu dus verandering in brengen, maar zal dat nu proberen door een andere weg te bewandelen.