Hoe de halo het won van de Formule 1 voorruit

Veiligheid voor de coureur versus de beleving van de kijker en aanwezigen. In 2018 werd het pleit beslecht en won de veiligheid het. De echte liefhebbers van Formule 1 kijken met regelmaat nog terug naar de coureurs in de wagens voor de introductie van de halo op de bolides. Alle coureurs waren duidelijk herkenbaar aan hun helmen.

Dat tijdperk is voorbij. De aandacht voor de veiligheid vanuit de FIA heeft ervoor gezorgd de coureurs tegenwoordig racen met de halo. En dat is maar goed ook. In theorie is de kans op een ongeluk met fatale gevolgen namelijk 17% kleiner. Wie de crash óp Leclerc op Spa in ’18 herinnert, kan alleen maar beamen dat extra veiligheid geen overbodige luxe is.

Was de halo de enige optie om de veiligheid te verhogen voor de coureurs?

Geenszins, in de aanloop naar de verplichte halo op de Formule 1 raceauto’s zijn tal van mogelijkheden overwogen om de veiligheid te verhogen. Uitgangspunt daarbij is altijd het beschermen van het bovenlichaam, nek en hoofd van de coureur geweest. HANS (verplicht sinds 2003) was al een flinke stap in de goede richting, maar bood geen bescherming tegen een impact op de helm.

Vandaar dat ontwikkelaars en fabrikanten wereldwijd op zoek gingen naar oplossingen. Twee verschillende opties voerden daarbij de boventoon. Enerzijds de autoruit voor de raceauto’s, anderzijds de halo.

De voorruit in de Formule 1 auto’s heeft het echter nooit verder gered dan een prototype dat afgeschoten werd door de coureurs. Hoe zit dat precies?

De Formule 1 voorruit; nooit echt verder dan de eerste testfase

Een voorruit voor de Formule 1 auto’s was helemaal geen gek idee. Het ontwerpen van een voorruit voor de gemiddelde personenauto was immers de manier om de veiligheid op de openbare weg te verhogen, evenals het comfort voor de mensen in de auto. Zeker met de gelaagde voorruit, die nog veel veiliger was dan de voorruit van gehard autoglas, nam de veiligheid in het verkeer aanzienlijk toe.

In de Formule 1 is dit nooit een succes geworden. Het is overwogen, er zijn verschillende ontwerpen geweest én de voorruit in de Formule 1 auto is zelfs getest. Het was Sebastian Vettel die in 2017 tijdens de vrije oefenronde voor de GP van Groot-Brittannië de proef op de som nam. Zijn oordeel was dat de voorruit hinderlijk en gevaarlijk was, omdat zijn zichtbeeld diffuus en wazig was tijdens het rijden.

Het idee van de Formule 1 voorruit ging hierna in feite direct het raam uit. Er was niet genoeg tijd om aanpassingen te doen aangezien het 2018-seizoen al voor de deur stond. Opties waren er overigens wel, maar de FIA leek de pijlen al gericht te hebben op de directe tegenhanger, de halo.

Het voorruit-concept bestond overigens niet uit hetzelfde autoglas als die van personenauto’s, anders had Autoglas Concurrent waarschijnlijk een stand in de pitstraat kunnen maken met alle gevallen van autoruitschade. De voorruiten werden vervaardigd uit polyvinylchloride dat aanzienlijk meer kan verdragen dan het autoglas in een standaard Volkswagen of Peugeot.

Veel kritiek, maar toch acceptatie voor de halo?

Niki Lauda noemde de halo afbreuk op de essentie van de raceauto. Het publiek vond de halo visueel niet aantrekkelijk en noemde het tegen het principe van de open cockpit van de Formule 1 auto. Anderen waren voorzichtiger met hun oordeel en wachten op de eerste crashes om te zien wat de halo nou precies toevoegde.

Het voorbeeld van Leclerc in Spa ‘18 is tekenend en bekend. Minder bekend is de crash van Alex Peroni, die in de Formule 3 letterlijk zijn leven dankte aan de halo nadat zijn auto gelanceerd werd en de beschermende constructie het volledige gewicht van de auto van Peroni’s nek moest houden.

En dan laten we de angstaanjagende crash (Bahrein 2020) van Romain Grosjean zelfs nog achterwege, want ook daarvan wordt gezegd dat hij het zonder halo niet naverteld zou kunnen hebben. De crash van Grosjean, waarbij hij binnen luttele seconden naast het brandende wrak stond, snoerde vooral voorstanders van een gesloten cockpit definitief de mond.

De halo; de nieuwe standaard

Ondanks de kritieken zal de FIA met een tevreden gevoel terugkijken op het invoeren van de verplichte halo. Wist je trouwens dat de teams deze helemaal niet zelf (mogen) maken? De FIA heeft drie externe fabrikanten toestemming gegeven om de halo’s te produceren voor de racesport en deze moeten allemaal aan identieke eisen voldoen. Een andere trivia; de halo wordt niet alleen in de Formule 1 gebruikt; ook in onder andere de Super Formula en het S5000 Championship wordt de halo ingezet om de veiligheid van de coureurs te verhogen!