In de tweede editie van deze rubriek leggen we de bijzondere Tyrrell P34 onder een vergrootglas. De jaren '70 waren prachtige jaren als je van bijzondere experimentele Formule 1-ontwerpen hield. F1-fans werden meer dan eens getrakteerd op extraordinaire bolides, zoals de 'ventilatorauto': de Brabham BT46B, die we in de eerste editie van deze rubriek bespraken. Een paar jaar voordat de bijzondere bolide van Brabham het levenslicht zag, werd de Formule 1 al opgeschud door het Tyrrell-team, waarvan de ontwerper, Derek Gardner, met een wel heel bijzonder idee op de proppen kwam. Een Formule 1-bolide met geen vier, maar zes wielen. Het idee bleek helemaal niet zo heel slecht te zijn, aangezien Tyrrell met de P34 in twee seizoenen tijd goed was voor veertien podiumfinishes en één overwinning. Het zou de enige F1-bolide uit de geschiedenis zijn die ooit een F1-race afwerkte.
Een voortvarend begin
In 1968 kwam Tyrrell Racing Organisation binnen in de Formule 1 in samenwerking met de Franse autobouwer Matra onder de naam Matra International. Al één seizoen later werd de renstal wereldkampioen bij de constructeurs, terwijl bij de coureurs de inmiddels legendarische Jackie Stewart voor het eerst in zijn Formule 1-carrière wereldkampioen werd. Na twee seizoenen ging Tyrrell-ontwerper Derek Gardner aan de slag met het bouwen van een eigen chassis, die aan het einde van het seizoen 1970 zijn F1-debuut maakte. De bolide, de Tyrrell 001, bleek snel, want meteen tijdens het eerste GP-weekend veroverde Stewart meteen de poleposition. Helaas was de bolide ook onbetrouwbaar, maar nadat Gardner de kinderziektes had verholpen stond er in 1971 een kampioenschapswaardige bolide. Jackie Stewart werd vervolgens in 1971 en 1973 voor de tweede en derde keer in zijn carrière wereldkampioen Formule 1. Tyrrell wist bovendien in 1971 beslag te leggen op het kampioenschap bij de constructeurs. In 1973 leek het team datzelfde kampioenschap te gaan winnen, zij het niet dat François Cevert, destijds teamgenoot van Stewart, noodlottig om het leven kwam tijdens de training voorafgaand aan de laatste Grand Prix van het seizoen, waarna Tyrrell zich terugtrok en de titel aan Lotus moest laten. Na het 1973-seizoen kondigde Stewart zijn afscheid van de Formule 1 aan, waarna de daaropvolgende jaren zonder de Britse stercoureur in de Tyrrell-gelederen niet dezelfde successen op wist te leveren. Tekst gaat verder onder de foto
Heimwee naar succes
En dat vrat aan iedereen binnen het Tyrrell-team. In de hoop de succesperiode uit het begin van de jaren '70 weer te doen herleven, kwam Derek Gardner in 1975 met een op papier wel heel bijzonder idee. In plaats van een wagen met vier banden, ontwikkelen we een Formule 1-bolide met zes banden! Het team ging akkoord, in de hoop het revolutionaire idee om te kunnen zetten in succes. Het idee was simpel: zes in plaats van vier wielen zorgde voor meer contact van het rubber met het asfalt, wat zou zorgen voor meer grip in de bochten. De twee voorwielen werden vervangen door vier kleinere wielen, terwijl er aan de achterkant niks veranderde. Als meevaller zorgden de kleinere wielen aan de voorkant ook nog eens voor meer aerodynamische speelruimte, wat de rechtelijnsnelheid van de P34 in de kaart speelde. En verrek! Toen de Tyrrell P34 in 1976 haar racedebuut maakte, vielen de monden overal open. Niet alleen door het bijzondere ontwerp, maar ook door de prestaties, die absoluut niet slecht te noemen waren. In 1976 behaalde Tyrrell in totaal tien podiumfinishes, met als hoogtepunt een één-twee finish van coureurs Jody Scheckter en Patrick Depailler tijdens de Zweedse Grand Prix in Anderstorp.
De teloorgang van het bijzondere ontwerp
De snelheid was er zeker, maar een aloud probleem, dat door de jaren heen veel potentiële kampioensauto's parten speelde, zorgde ervoor dat de P34 niet in staat was om echt te schitteren: de betrouwbaarheid. Ondanks de 10 podiumfinishes en een derde plaats in het kampioenschap zag Jody Scheckter het niet meer zitten om in het naar eigen zeggen 'stuk schroot' rond te rijden en hij verkaste dan ook naar een ander team. In 1977 werd Scheckter vervangen door de Zweed Ronnie Peterson, en ontwikkelde Gardner de P34 door, waar de P34B uit voort kwam. Deze bolide was breder en zwaarder en overduidelijk minder sterk en minder betrouwbaar dan zijn oudere broertje. In 1977 haalde de P34B negentien van de vierendertig keer de finish niet en moest het team genoegen nemen met vier podiumplaatsen. Ook het feit dat bandenleverancier Goodyear zich niet meer genoodzaakt zag om de kleine 10-inch banden door te ontwikkelen was debet aan de ondergang van de enige Formule 1-bolide met zes wielen die ooit heeft geracet. McLaren, Williams en Ferrari experimenteerden in die zelfde periode weliswaar veelvuldig met een zelfde soort concept, maar tot een deelname aan een Grand Prix kwamen die ontwerpen nooit. In 1978 gooide Gardner het zes-wielen-concept officieel in de prullenbak en verscheen Tyrrell weer gewoon met een chassis met vier wielen aan de start van het seizoen. Uiteindelijk bleef het team nog tot en met het jaar 1998 aanwezig in de Formule 1, maar van het team wat het in het begin van de jaren '70 was, was het de laatste decennia van haar bestaan slechts een schim. En F1-auto's met zes wielen? Die zijn sinds de jaren '80 verboden door de FIA. Vier wielen, niet meer, niet minder, over zoveel wielen moet een Formule 1-wagen beschikken.
Meest gelezen
