Ayrton Senna's ongeluk en overlijden

Legendarische F1-coureur Ayrton Senna kwam op 1 mei 1994 om het leven nadat zijn Williams FW16 tegen een betonnen barrière botste, terwijl hij aan de leiding reed van de Grand Prix van San Marino 1994.

Senna's overlijden kwam slechts één dag nadat de Oostenrijkse coureur Roland Ratzenberger omkwam na een ongeluk, waarbij hij tijdens de kwalificatie zijn Simtek auto in de muur crashte. En twee dagen eerder was Rubens Barrichello betrokken bij een ongeluk, waarbij hij met zijn Jordan een kerb raakte en tegen de vangrail tot stilstand kwam. Met een impact van 95G, kwam hij hier niet ongedeerd vanaf. Barrichello brak zijn neus en verstuikte zijn pols.

Na de dood van Riccardo Paletti tijdens de Grand Prix in Canada in 1982, zijn er geen duidelijke ongelukken meer in de Formule 1-geweest tot het moment dat Senna en Ratzenberger omkwamen. Dit leidde dan ook tot de implementatie van nieuwe veiligheidsmaatregelen in de F1 en op circuits, evenals de heroprichting van de Grand Prix Drivers Association.

Senna's overstap van McLaren naar Williams

Senna maakte zijn overstap naar Williams in 1994, na de voorgaande zes seizoenen bij McLaren te hebben doorgebracht. Bij McLaren haalde hij maar liefst drie wereldtitels binnen, namelijk in 1988, 1990 en 1991. Het team van Williams was het jaar daarvoor met Alain Prost op weg naar het behalen van de titel, maar de Fransman koos ervoor om met pensioen te gaan. Dit opende de deur voor Senna om de overstap naar Williams te maken en teamgenoot te worden van Damon Hill.

Terwijl Williams werd gezien als kanshebber voor de titel, merkte Senna tijdens de tests voor het seizoen dat hij nog niet helemaal comfortabel was met de auto. Deze problemen waren merkbaar tijdens het begin van het seizoen die niet goed uitpakte voor de Braziliaan. Hij pakte pole-position in de eerste twee races, maar helaas reed hij deze niet uit en scoorde dus geen punten.

Als gevolg daarvan ging Senna de GP van San Marino in met een achterstand van 20 punten op Benetton's Michael Schumacher.

Het noodlottige weekend van de GP van San Marino begint

Het weekend begon slecht toen Barrichello met 225 km/u crashte op de Variante Bassa.Senna stapte uit zijn Williams-bolide en ging naar de plaats van het ongeluk, waar FIA-arts Sid Watkins eerste hulp verleende aan Barrichello, wiens tong zijn luchtweg blokkeerde.

Barrichello kwam uiteindelijk weer bij bewustzijn en hield er een gebroken neus en een verstuikte pols aan over. Hij kwam de rest van het raceweekend niet meer in actie.

Op zaterdag werd het nog erger. Tijdens de tweede kwalificatiesessie in de middag crashte Ratzenberger met 314 km/u tegen de betonnen muur aan de buitenkant van de Villeneuve-bocht als gevolg van een vermoedelijk defecte voorvleugel. Senna stapte in een auto en kwam ter plaatse toen Ratzenberger in een ambulance werd afgevoerd.

Al snel volgde het nieuws dat Ratzenberger was overleden en Senna verliet samen met neurochirurg Sid Watkins het Medical Centre. Watkins vertelde Senna dat hij niet meer hoefde te racen en stelde voor dat hij zich en met hem ging vissen. De Braziliaan verklaarde echter dat hij niet kon stoppen.

Senna koos ervoor om niet deel te nemen aan de rest van de kwalificatiesessie en woonde ook de persconferentie na de kwalificatie niet bij.

Zondagochtend stapte hij toch weer in zijn Williams en zette hij de snelste tijd neer tijdens de warm-up sessie met 0.9 seconden. Daarna nam hij deel aan een rijdersbriefing met Gerhard Berger. Senna was verwikkeld in een discussie met raceofficials, omdat ze een raceauto hadden opgeëist om de plaats van Ratzenberger's crash te bezoeken. Hij vroeg de Oostenrijker om zijn zorgen te uiten over de aanwezigheid van de safety car tijdens de formatieronde, omdat die alleen bedoeld was om de nieuwste Porsche 911 te promoten.

Senna kwam vervolgens met collega-coureurs bijeen om een poging te doen de Grand Prix Drivers' Association nieuw leven in te blazen om de veiligheid in de F1 te verbeteren. Hij bood aan om de rol van leider op zich te nemen, beginnend bij de volgende Grand Prix in Monaco.

Senna's fatale crash in Tamburello

De zwarte wolk die dat weekend boven het Autodromo Enzo e Dino Ferrari hing, hield aan zodra de lichten op groen gingen op de dag van de race. Pedro Lamy en JJ Lehto waren betrokken bij een ernstige crash toen de Lotus-coureur achterop de stilgevallen Benetton knalde. De brokstukken vlogen alle kanten op en veroorzaakten lichte verwondingen bij een politieagent én acht toeschouwers. Door de botsing werd de safety car ingezet, bestuurd door de Duitse Formule 3-coureur Max Angelelli.

De safety car bleef vijf ronden op de baan, maar Senna was naast de Opel Vectra (een familie auto), gaan rijden om de safety car coureur te gebaren dat hij sneller moest gaan.

In ronde 6 werd de race hervat, met Senna aan de leiding en Schumacher achter hem. In de ronde daarna raakte Senna's Williams in een rechte lijn van de baan bij Tamburello en crashte tegen een onbeschermde betonnen barrière.

Data toonde aan dat Senna de bocht inging met 309 km/u, hard remde, twee keer terugschakelde en vervolgens de muur raakte met 211 km/u. Door de enorme impact scheurde het rechter voorwiel en de neus van de auto af, nog voordat de roerloze Senna tot stilstand kwam. Het rechter voorwiel schoot omhoog en kwam op de cockpit terecht, waarbij het de voorkant van Senna's helm raakte. De klap zelf klapte het hoofd van de Braziliaan achterover tegen de hoofdsteun en veroorzaakte schedelbreuken.

Een stuk ophanging dat aan het wiel was bevestigd, drong ook gedeeltelijk door zijn helm en veroorzaakte hoofdletsel, terwijl een gekarteld brokstuk het vizier van de helm, net boven zijn rechteroog, binnendrong.

Alle drie de verwondingen kunnen uiteindelijk tot zijn dood hebben geleid.

Nasleep van de crash en bekendmaking

Direct na de crash maakte Senna een lichte beweging met zijn hoofd, wat hoop gaf over zijn toestand. Brandweermannen arriveerden als eerste ter plaatse, maar moesten wachten op medisch personeel, dat enkele minuten later arriveerde. Televisiebeelden vanuit een helikopter werden over de hele wereld uitgezonden terwijl Senna medisch werd behandeld. Een spoedtracheotomie werd uitgevoerd door neurochirurg Sid Watkins om de luchtweg vrij te maken, stopte het bloeden, diende extra bloed toe en mobiliseerde het gebied rondom de hals en nek.

Terwijl Senna's auto uiteindelijk op een vrachtwagen werd getild en naar de pitstraat werd teruggebracht, werd de Braziliaan naar het Maggiore ziekenhuis in Bologna vervoerd, waar artsen hem met spoed naar de intensive care brachten. Senna's hart stopte kort na 15:00 lokale tijd met kloppen, waarna de artsen hem nog konden reanimeren. Daarna stopte zijn hart weer en om 18:37 werd besloten om Senna te laten gaan.

Dokter Maria Teresa Fiandri, de hoofdarts van de spoedeisende hulp, had de race thuis gevolgd, maar arriveerde op hetzelfde moment als Senna in het ziekenhuis. Fiandri werd verantwoordelijk voor medische updates aan de media en het publiek en kondigde rond 19:00 aan dat Senna 20 minuten eerder was overleden.

Later werd onthuld dat er een opgerolde Oostenrijkse vlag was gevonden in Senna's auto, omdat hij van plan was geweest de dag-eerder overleden coureur Ratzenberger te eren na de race.

Senna's begrafenis in Brazilië

Senna's dood werd beschouwd als een nationale tragedie in zijn geboorteland Brazilië en de regering riep drie dagen van rouw uit.

De begrafenis vond plaats op 5 mei 1994 en werd live uitgezonden op de Braziliaanse televisie. Naar schatting gingen er 3 miljoen mensen de straat op in Sao Paulo en veel belangrijke personen uit de autosport woonden de begrafenis bij.

Het hoofdkantoor van Honda in Tokyo, waar McLaren-Honda auto's na elke race werden tentoongesteld, werd overspoeld met bloemen, ondanks het feit dat Senna niet meer voor het team racete.

Veiligheidsverbeteringen in F1

Tijdens de volgende race in Monaco kondigde de gepensioneerde F1-wereldkampioen Niki Lauda de hervorming van de Grand Prix Drivers' Association (GPDA) aan. De Oostenrijker werd gekozen als een van de vertegenwoordigers, samen met Schumacher, Berger en Martin Brundle.

Er werden ook meteen veranderingen doorgevoerd voor de GP van Spanje en de GP van Canada en er volgden er nog meer, waaronder een verbeterde vangrails, herontworpen circuits en bandenbarrières, strengere veiligheidsnormen, een hogere cockpit van de coureur en een limiet op 3-liter motoren.

Vandaag de dag wordt er nog steeds hard aan gewerkt om de Formule 1 steeds een stukje veiliger te maken, maar helaas is het racen nog steeds niet zonder risico en is Ayrton Senna niet de enige coureur die is omgekomen na een crash.