Comas: "Senna heeft die dag mijn leven gered"

De levens van Ayrton Senna en Erik Comas zijn met elkaar verweven en in zekere zin ook de dood van Senna. De één een drievoudig wereldkampioen die de status van wereldster en sympathieke weldoener geniet, de ander een talent dat nooit de kans kreeg bij een topteam en ontstellend tegen Senna opkeek. Senna was zijn idool, hij verafgoodde hem. Vrienden werden ze nooit, daarvoor plaatste Comas de Braziliaan ook veel te veel op een voetstuk, zo geeft hij ruiterlijk toe in een exclusief gesprek met RacingNews365.

"Ik wierp voor mezelf die barrière op. Hij was immers mijn idool, iemand die in alle opzichten één stap groter was dan wie dan ook", zo doet Comas zijn verhaal. Maar hoe was hij zo verknocht geraakt aan de persoon én coureur Senna? Dat fundament werd gelegd in de Grand Prix van Monaco van 1984. In die bewuste race deed Senna het onmogelijke door in de kansarme Toleman langzaam maar zeker de leidende Alain Prost binnen te hengelen, in de stromende regen wel te verstaan. De race werd afgevlagd voordat Senna überhaupt wat kon proberen.

"Dat was de eerste keer dat ik hem in actie zag. Wij stonden bovenop de rosten aan de kant van de bocht La Rascasse, we hadden geen geld voor meer. Senna won die race niet, maar vanaf dat moment was hij mijn idool", aldus Comas, die eind 1990 als kersvers F3000-kampioen voor het eerst zijn idool één-op-één ontmoette. "Hij feliciteerde mij en dat maakte zoveel indruk op me. Hij verdiepte zich echt in die juniorcategorieën."

Die test was de opmaat naar een F1-carrière die vier seizoenen zou duren. Een carrière waarin hij nooit de kans kreeg om direct met Senna te duelleren, daar waren de Ligier- en Larrousse-bolides niet competitief genoeg voor. En toch delen ze een uniek moment óp de baan, een moment dat bij vele fans in het geheugen gegrift lijkt te staan.

Spa-Francorchamps, 1992. Comas crasht zeer zwaar in de vrije training voor de F1 Grand Prix van België. Hij verliest door de impact het bewustzijn, maar zijn voet blijft hangen op het gaspedaal. Senna rijdt langs het wrak, merkt het dreigende gevaar op en zet enkele tientallen meters verderop zijn McLaren stil op de baan. Hij stapt uit en met gevaar voor eigen leven rent hij terug naar de Ligier, terwijl andere auto's hem tegemoet komen.

Senna knielt neer bij Comas om de auto uit te schakelen en daarmee de brandstof toevoer naar de motor abrupt af te breken. Het gevaar van ontploffing lag al die tijd op de loer. Comas herinnert zich niets van dat ongeluk of van de nasleep en ook niks van de dag erna. Er werd hem verteld wat er was gebeurd. Een dag later zocht Comas Senna op in de hospitality van McLaren om hem te bedanken. Ook dat herinnert hij zich niet. "Ik heb geprobeerd daar foto's van terug te vinden, maar zonder succes helaas."

Of hij ervan overtuigd is dat hij zijn leven aan Senna te danken heeft? "Natuurlijk kan je dat nooit met 100% zekerheid zeggen, maar ik zat in een auto met 170 liter benzine aan boord. Voor mij is het duidelijk dat hij me heeft gered."

Twee jaar later, op 1 mei 1994, de dag van de Grand Prix van San Marino, is het dus uitgerekend hij die de baan op rijdt onder een rode vlag. De rode vlag vanwege het zware ongeval van Senna. In de bocht Tamburello stuit Comas dan ook op een muur aan reddingsvoertuigen en marshalls, even verderop staat de ambulancehelikopter al klaar: "Ik wist niet wat er gebeurd was toen ik daar aan kwam. Maar ik zag Senna liggen, terwijl er een raar soort energie hing."

"Het was een soort straling die me duidelijk maakte dat Senna het niet ging halen. Dat maakte zo'n indruk. Ik ben huilend teruggelopen naar het team en ik riep direct dat ik nooit meer zou rijden. Het team adviseerde me eerst nog een test af te werken, om vervolgens die knoop definitief door te hakken. Ik maakte het seizoen af, maar daarna was het genoeg geweest."

Wat bracht Comas ertoe de baan op te gaan? Er wordt weleens geschreven en gesuggereerd dat Comas Senna een wederdienst wilde bewijzen. "Senna was als eerste op locatie na mijn crash, maar het is niet zo dat ik op dat moment hetzelfde terug wilde doen. Toen ik daar aankwam was het me ook duidelijk dat ik niks kón doen."

"Ik had zelf schade opgelopen tijdens de race en kwam naar de pits om die schade te laten repareren. In de tijd die het team nodig had om die schade te repareren, had Senna zijn ongeluk, maar dat wisten wij dus niet. Toen de auto klaar was werd ik de baan op gestuurd om naar de nieuw te vormen startgrid te rijden. En ja, ik zag dat het licht op rood stond, maar ik ben tóch doorgereden. Ik wíst dat ik moest gaan."

Die dag liet een diepe wond na bij Comas. Tien jaar lang was hij niet in staat te spreken over wat er was gebeurd en met name over de ervaringen op Imola: "Het heeft mijn leven veranderd. Weer wat later heb ik zijn graf kunnen en mogen bezoeken in Brazilië. Het was toen even hij en ik."

Vindt hij troost in het feit dat de F1 nadien veel veiliger is geworden en dat zijn overlijden in dat opzicht misschien niet helemáál voor niets is geweest? Zo ziet Comas het niet: "Dat is een proces dat altijd wel door was gegaan. De F1 werd steeds veiliger, maar daar breng je de doden niet mee terug", aldus Comas, die zonder het ongeluk van Senna met de Braziliaan om de tafel zou zijn gaan zitten om juist veiligheid als thema aan te stippen.

"Op de zondagmorgen in Imola zat ik voor het eerst naast hem bij de rijdersbriefing en hij vroeg me om na het weekend naar Londen te komen, om het daar over de veiligheid te hebben", zo roept Comas in herinnering. Zo ver kwam het helaas niet. De laatste herinnering aan Senna is zodoende een pijnlijke, maar het is zeker niet de bepalende herinnering als hij aan Senna terugdenkt. Dan denkt hij toch vooral aan de coureur Senna, maar ook aan de persoon die onder de helm verscholen ging.

"Hij was de ultieme regenmeester, denk aan Estoril '85, denk aan Donington '93. Hij bracht de F1 aan de man, maar ook aan de vrouw. Hij was immers ook een mooie man om te zien, maar los daarvan ook heel vriendelijk en altijd elegant. Ayrton Senna is mijn idool."