Terugblik: Schumacher compleet uitgeput na F1-recordtitel: "Dit is echt heel vreemd"

Op 12 oktober 2003 beleefde de Formule 1 op Suzuka een van de bijzonderste momenten in haar geschiedenis. Michael Schumacher kwam als achtste over de streep, bijna een minuut achter winnaar Rubens Barrichello, maar behaalde toch de belangrijkste mijlpaal in de F1. De Duitser had zijn zesde wereldtitel bij de coureurs veiliggesteld en overtrof daarmee het schijnbaar onaantastbare record van Juan Manuel Fangio, dat 46 jaar had standgehouden.

Het was echter geen sprookjesachtige ontknoping zoals men bij zo’n enorme prestatie zou verwachten. Terwijl Barrichello vanaf poleposition tot aan de finish domineerde, onderging zijn Ferrari-teamgenoot wat hij later beschreef als 'een van mijn zwaarste' races om dat ene, kostbare punt te bemachtigen dat nodig was om geschiedenis te schrijven.

“De gevoelens zijn er nu nog niet echt", zei Schumacher na de race. "Ik kan het voor het team voelen, maar niet voor mezelf; het is nog niet echt doorgedrongen. Ik ben leeg, uitgeput. Dit is echt heel vreemd voor mij! De meeste van mijn kampioenschappen heb ik met een overwinning behaald, maar hier win ik de titel met een achtste plaats, dus het is een mengelmoes aan emoties.”

Waar de meeste kampioenen hun titel vieren met champagne en ereronden, zat Schumacher uitgeput in de Ferrari-garage, na een race die meer weg had van een overlevingsstrijd dan van een kroning.

Rekensom

De rekensom was eenvoudig voorafgaand aan de GP van Japan. Schumacher had een voorsprong van negen punten op Kimi Räikkönen (McLaren) en had slechts één punt nodig om het kampioenschap veilig te stellen. Wat een eenvoudige middag had moeten worden, veranderde echter in een zenuwslopende beproeving.

Niet alleen kwalificeerde de Duitser zich slecht, op een magere P14, maar vroeg in de race beschadigde hij ook zijn voorvleugel en verloor hij zijn neus, waardoor hij moest binnenkomen voor reparaties en terugviel. Het incident liet hem achter met een gehavende auto en de zware taak om zich door het verkeer naar de punten terug te knokken.

De spanning nam toe toen zijn broer Ralf Schumacher hem van achteren raakte bij de chicane. Schumacher vroeg zich af of zijn banden lek waren, terwijl de race van zijn jongere broer effectief voorbij was. Later veroorzaakte een enorm blokkeermoment om Cristiano da Matta (Toyota) te ontwijken dat Schumacher te maken kreeg met hevige trillingen door flatspots op zijn band.

"Ik verloor bijna het zicht op de rechte stukken omdat de trillingen zo enorm waren", herinnerde Schumacher zich, terwijl hij beschreef hoe de band de wegligging van zijn auto over de beruchte kerbstones van Suzuka beïnvloedde.

Ondertussen gaf Barrichello vooraan een meesterlijke show. Hij leidde elke ronde en hield Räikkönen op afstand. De overwinning van de Braziliaan met een marge van 11 seconden bood Ferrari het perfecte vangnet voor hun titeldromen, maar Schumacher kon niet volledig vertrouwen op de inspanningen van zijn teamgenoot.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Competitief

Door de achtste plaats veilig te stellen, bereikte Schumacher wat velen voor onmogelijk hadden gehouden. De prestatie was des te opmerkelijker gezien het competitieve karakter van het seizoen in 2003. Het was Schumachers vierde opeenvolgende titel met Ferrari, waarmee hij de meest dominante samenwerking uit het moderne tijdperk van de sport vestigde.

Het resultaat verzekerde Ferrari ook van het vijfde opeenvolgende constructeurskampioenschap, waarmee een ongekende periode van Italiaanse suprematie werd gemarkeerd. De GP van Japan 2003 betekende echter meer dan alleen Schumachers historische mijlpaal. Het markeerde het einde van een tijdperk in F1-technologie, omdat het de laatste race was met launch control en volledig automatische versnellingsbakken.

Deze elektronische rijhulpsystemen waren het hele seizoen door een controversieel onderwerp geweest. Launch control bood geoptimaliseerde acceleratie bij een start vanuit stilstand, waarbij de koppeling en het gas elektronisch werden aangestuurd voor maximale efficiëntie. Volledig automatische versnellingsbakken stelden auto’s in staat om te schakelen zonder input van de coureur, waarbij sommige systemen zelfs vooraf geprogrammeerde versnellingen hadden voor elke bocht.

De FIA had aangekondigd deze technologieën te verbieden als onderdeel van bredere kostenbesparende maatregelen en om het principe te herstellen dat 'de coureur de auto alleen en zonder hulp moet besturen'. De autosportbond stelde dat, ondanks het wegvallen van twee Formule 1-teams in de afgelopen jaren — Prost en Arrows — er geen actie was ondernomen om de snel oplopende kosten te beheersen.

Voor de teams betekende het verbod een aanzienlijke technische uitdaging. Engineers zouden nieuwe systemen en strategieën moeten ontwikkelen, terwijl coureurs fundamentele vaardigheden opnieuw zouden moeten leren die de afgelopen seizoenen geautomatiseerd waren.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Jos Verstappen

Het weekend van Suzuka markeerde ook de laatste F1-optredens van twee ervaren coureurs. Heinz-Harald Frentzen, de drievoudig Grand Prix-winnaar die in 1997 als tweede in het kampioenschap was geëindigd, sloot zijn laatste seizoen bij Sauber af. 

Jos Verstappen, de Nederlander die gedurende het decennium sporadisch had deelgenomen, maakte eveneens zijn laatste Formule 1-opwachting. Weinig mensen hadden kunnen voorspellen dat zijn zoon Max ooit zelf meervoudig F1-wereldkampioen zou worden, en de naam Verstappen naar hoogten zou brengen die Jos nooit had bereikt.

Terwijl Ferrari feest vierde, bleef Schumacher kalm onder zijn prestatie. De uitputting was duidelijk, zowel fysiek als emotioneel, na een meeslepend seizoen. Dit was niet de dominante campagne van 2002, noch het strategische meesterwerk van 2000. In plaats daarvan had 2003 elke druppel van zijn ervaring en vastberadenheid vereist om een opgeleefd McLaren, geleid door het opkomende talent van Räikkönen, af te weren.