Maximum budget in Formule 1 is gedoemd te mislukken

De Formule 1 is een bijzondere wereld waarin tien teams aan de start verschijnen. Een kampioenschap met twintig coureurs, waarvan er maximaal zes in aanmerking komen voor de poles, podiumplaatsen en zeges - iets dat volgens F1-eigenaar Liberty Media moet veranderen. De Amerikanen zijn gebaat bij show. Onvoorspelbare en sensationele Formule 1-races, met veel actie en volop verschillende winnaars, in de Formule 1 vaak slechts sporadisch aanwezig, zoals in het seizoen 2012 met zes winnaars in evenzoveel races. Veel vaker gaat de sport gebukt onder lange periodes van dominantie: McLaren in de jaren 80, Williams in de jaren 90, Ferrari in de 00's en Red Bull en Mercedes in de 10's. Liberty Media wil graag terug naar de felle strijd zoals er die was in de na-Schumacheriaanse periode. Seizoenen als 2007, 2008, 2010 en 2012, waarin de titel pas echt in de laatste race werd vergeven en meerdere teams streden om de titel. Het speelveld in de Formule 1 werd de afgelopen jaren echter veel ongelijker. De nieuwe hybride motoren die in 2014 ingevoerd werden, betekenden het einde van een tijdperk en de brede wagens die in 2017 geïntroduceerd werden zorgden voor gigantische verschillen tussen de topteams en de rest van het veld. De ongelijkheid tussen de teams was eigenlijk zelden zo groot als de afgelopen jaren. Het gemak waarmee teams als Red Bull en Mercedes 'concurrenten' als McLaren en Renault voorbij razen is pijnlijk. Daar lijkt een maximum budget niets aan te gaan veranderen. De budget cap, het budget plafond, of hoe je het ook wil noemen, is een wassen neus in de Formule 1. De regels zijn, vooralsnog, niet duidelijk genoeg en laten volop ruimte om ze te misbruiken. Salarissen van de topstaf, de coureurs en zaken als marketing en finance vallen buiten het maximum budget van $ 150 miljoen dat in 2021 ingevoerd wordt. De helft van het speelveld in de Formule 1 komt niet eens aan een begroting van $ 150 miljoen. Het grootste effect moet de budget cap hebben op de fabrieksteams. Ferrari, Mercedes en Red Bull jagen jaarlijks $ 350 tot $ 450 miljoen er doorheen. Teams als Renault en McLaren moeten het doen met 'slechts' $ 225-250 miljoen. De kleintjes als Williams, AlphaTauri en Haas mogen tevreden zijn met een budget van $ 125-150 miljoen. De kleinere teams laten zien dat je met maximaal $ 150 miljoen uitstekend kunt racen. In hun budget zitten alle kosten, ook de zaken die nu buiten het maximum budget vallen. Om die reden pleten de kleinere teams voor een verdere verlaging van het maximum budget. Daarbij werd geopperd om het te verlagen tot en met $ 125 of $ 100 miljoen, maar dat vonden de grote teams niet acceptabel.

In de Formule 1 draait het daarbij niet om het belang van de sport, maar om het eigen belang. De grote drie willen hun voorsprong niet zien slinken. Ze accepteren een maximum budget puur en alleen omdat zaken als de exorbitante salarissen van coureurs als Lewis Hamilton ($ 50 miljoen per jaar) en andere topfunctionarissen binnen het team buiten dit budget vallen. Ze accepteren deze kosten alleen omdat ze via andere kanalen hun voordelen kunnen behouden. Denk daarbij aan de hypermoderne faciliteiten en trainingsmiddelen die ze tot hun beschikking hebben vanuit hun eigen F1-team of vanuit het automerk. Faciliteiten die voor een kleiner team nooit toegankelijk zijn, laat staan te financieren zijn. Ferrari en Mercedes zijn de hoofdleveranciers van motoren in de Formule 1. Die motoren leveren ze louter en alleen aan teams waarvan ze niets te duchten hebben. Een bewuste keuze, want het steigerende paard en de Duitse ster willen nimmer verslagen worden door een 'B-team' dat met hun motoren rijdt. Het maximum budget blijft een pokerspel met regels die veel teveel ruimte voor interpretatie laten. Hoe gaat men alle gangen van de teams controleren? Hoe voorkomt men dat via slimme technologische deals de voorsprong van teams niet te groot wordt? Hoe om te gaan met de faciliteiten die grote autofabrikanten kosteloos beschikbaar stellen aan het F1-team? En wat te denken van automerken die als motorfabrikant opereren en zo bijzonder veel data, en dus voordeel, vergaren? Een budget plafond is een doekje voor het bloeden. Eerder deze week sprak McLaren-teambaas Zak Brown zijn zorg nog uit dat er mogelijk vier teams failliet gaan door de coronacrisis - teams die geen of maximaal $ 150 miljoen per jaar te besteden hebben. Dan kunnen de groten wel enkele miljoenen inleveren, maar blijft de situatie voor de kleinere teams nog altijd penibel terwijl deze teams wel echt hart hebben voor de sport. Autofabrikanten trekken met speels gemak de stekker uit de Formule 1, iets dat ze ook na de financiële crisis in 2008-2009 massaal deden. In de jaren daarvoor gaven merken als BMW, Honda en Toyota honderden miljoenen per jaar uit in de jacht op succes - in totaal zelfs meer dan een miljard in het geval van Toyota. Tot er iemand van hogerhand besluit dat het genoeg is geweest. De reuzen zullen ook met de nieuwe reglementen nog altijd kunnen doen en laten wat ze willen. Hun macht is en blijft te groot en mocht deze verder teruggedrongen worden, of mocht er iets voorvallen dat de fabrikanten niet zint... dan zeggen ze de sport weer gedag. De vraag is hoeveel jaar teams als Mercedes en Renault nog actief blijven in de steeds minder sexy wordende Formule 1, die volgens criticasters en milieuridders vervuilend en daarmee niet goed is voor het imago van het automerk. Tot de tijd dat er iemand in de ivoren toren besluit dat het genoeg is geweest, spenderen deze teams wel ettelijke honderden miljoenen per jaar aan de sport. Miljoenen die de kleinere teams nooit hebben, terwijl die wel echt met hun hart racen in plaats van met hun portemonnee.