Of de Tweets van FIA-voorzitter Mohammed Ben Sulayem - over de mogelijke waarde van 20 miljard dollar van de commerciële F1-rechten - in strijd zijn met de wetgeving of met de 100-jarige rechtendeal van de Formule 1 tussen de FIA (eigenaar) en Liberty Media (huidige huurder) is uiteindelijk aan advocaten en rechters om te beslissen. Als de zaak al zover komt. Evenzo is het onduidelijk of de driedubbele tweet van Ben Sulayem onhandig was, onverstandig of een vooraf geplande sneer naar het Amerikaanse bedrijf. Wat wel absoluut zeker is, is dat zijn woorden een woedende reactie uitlokten van de F1-rechtenhouder in handen is van Liberty, wiens advocaten binnen 24 uur een kritische brief stuurden (ingezien door RacingNews365 ) waarin ze waarschuwden dat de opmerkingen 'op een onaanvaardbare manier onze rechten schonden. Hoewel de brief niet specifiek gericht was aan de leden van de FIA World Motorsport Council en de tien teams, zouden deze partijen wel in de verzendlijst zijn opgenomen. Men kan zich dan ook afvragen waarom leden van de WMSC - waarvan F1-CEO Stefano Domenicali, lid is - in de lijst zijn opgenomen, aangezien de WMSC als taak heeft 'regels, voorschriften, veiligheid en ontwikkeling van de motorsport op elk niveau, van karting tot F1' te bekrachtigen. De FIA-senaat is daarentegen 'de hoogste instantie van de FIA en houdt toezicht op het beheer en de financiën van de federatie'. Als zodanig had de voorzitter van de Senaat, Carmelo Sanz de Barros, en niet een groep motorsportbestuurders en F1-teams - die geen rol spelen in het geschil - het eerste aanspreekpunt moeten zijn. Hoe dan ook, details van de brief vonden al snel hun weg naar het publieke domein. Dat is het punt: Er is een waarneembare, opzettelijke vorm van vijandigheid tussen de twee partijen, die van beide kanten komt. Wat vorig jaar begon als een geschil over drie of zes sprintraces en wie het recht had om de F1-kalender vrij te geven aan de teams is ontaard in een oorlog die in het publieke domein wordt uitgevochten, op sociale media-platforms en door middel van gelekte brieven. Geen van beide partijen probeert krantenkoppen te voorkomen. Veelzeggend is dat beide partijen tegenstrijdige beweringen hebben gedaan: de FIA gelooft dat zij alleen kan beslissen over de aanvaarding van nieuwe teams, dit op voorwaarde dat de potentiële toetreders voldoen aan de FIA-criteria, terwijl de F1 gelooft dat het een gezamenlijke beslissing is: de F1 stelt dat de FIA een beperkte inbreng heeft in een verandering van eigendom van de rechten, terwijl Ben Sulayem beweert dat de FIA 'een adviserende rol speelt'. De nu overleden ex-FIA voorzitter Max Mosley gaf aan dat er een 'Don King' veto in het contract staat . Aangezien de 100-jarige deal een vertrouwelijke overeenkomst is, is het onwaarschijnlijk dat de waarheid over dergelijke zaken naar buiten komt, tenzij er een rechtszaak komt. Zelfs dan zou dat bewijs nog achter gesloten deuren met deels onherkenbaar gemaakte documenten gehoord kunnen worden.
20 miljard dollar
De fans zullen dus misschien nooit de waarheid kennen over een overeenkomst waarbij de rechten van de F1 door een door Mosley geleide FIA voor in totaal 113 jaar werden toegekend aan het familietrustfonds van zijn oude vriend Bernie Ecclestone. Als dat al een openbaring is, kijk dan eens naar de prijs: 313 miljoen dollar voor een sportbezit dat vijf jaar later voor 1,6 miljard dollar van eigenaar veranderde voordat het in 2017 aan Liberty werd verkocht voor een waarde 8 miljard dollar (4,4 miljard + 3,6 miljard schulden). Vijf jaar later spreekt men van een Saoedisch bod van 20 miljard dollar! Denk eens na over dat bedrag: bij een gemiddelde teamwaardering van 500 miljoen dollar kunnen de Saoedi's met een kwart van het vermeende bod (5 van die 20 miljard dollar) de gehele F1-grid opkopen en vervolgens tien jaar lang een volledig eigen raceklasse financieren - en hen nog meer betalen uit de wereldwijde inkomsten van TV-inkomsten en racepromotors. De regio is nu al gastheer van vier Grands Prix. Waarom zou je onder deze omstandigheden een raceklasse kopen als je er zelf één kunt financieren? Met hetzelfde commerciële uitgangspunt hebben de Saoedi's ook de LIV-golfklasse opgericht, die zij naast de officiële PGA-toernooien promoten en daarvoor veel geld betalen. Daarbij komt dat Saoedi's belangrijke producenten van olie en alternatieve energie zijn, waardoor krachtige, luide hybride motoren perfect passen bij de olie-exportactiviteiten van het koninkrijk. De hamvraag is echter of de FIA een dergelijke raceklasse zou goedkeuren; het komt erop neer dat het bestuursorgaan, ongeacht de heersende vijandelijkheden, geen andere keuze heeft dan een dergelijke break-away klasse goed te keuren, mits deze voldoet aan de veiligheids- en regelgevingseisen van de internationale sportcode van de FIA - die niet mogen worden afgewezen op de voorwaarde dat de raceklasse geen 'Formule 1' of soortgelijke naam draagt. De 100-jarige overeenkomst werd op die basis door de EU-Commissie bekrachtigd, waarbij deze beginselen werden uiteengezet in het EU-journal 2001/C 169/03, waarin onder meer het volgende staat: "Concurrerende evenementen en raceklassen binnen de Formule 1-disciplines (en andere motorsportdisciplines) zullen mogelijk blijven. De hervormingen creëren ook de mogelijkheid tot meer concurrentie tussen merken. Er kunnen nieuwe disciplines worden gecreëerd en er kunnen evenementen en raceklassen in potentieel concurrerende disciplines worden goedgekeurd. De belangrijkste voorgestelde wijzigingen in de FIA/FOA-overeenkomst van 19 december 1995 tussen de FIA en FOA beogen elke verwijzing te schrappen naar de voorkeur van de FIA voor het FIA-kampioenschap Formule 1 of naar de goedkeuring door de FIA van een Grand Prix (boven andere evenementen) en te garanderen dat geen enkele bepaling in de overeenkomst de FIA zou verhinderen haar regelgevende taken uit te voeren."
Een nieuwe raceklasse
Het netto-effect is dat de Saoedi's, voor dezelfde som geld als ze naar verluidt hebben geboden voor de commerciële rechten van F1, een eigen kampioenschap zouden kunnen creëren naar het voorbeeld van de halverwege de jaren negentig door de Verenigde Arabische Emiraten opgerichte en door de FIA goedgekeurde A1GP-serie. Maar dan, van cruciaal belang, met betere financiering, luidere auto's, supersterren als coureurs en legendarische GP-circuits, maar zónder nationale teams. Het ontbreken van deze formule zorgde er namelijk voor dat de A1GP-klasse gedoemd was te mislukken. Zo'n serie zou Formule 1 zijn in alles behalve naam, net zoals de LIV-golfklasse eigenlijk PGA is met een ander label en (veel) meer geld. Bedenk eens waar Liberty Media en zijn bedrijfswaarde van 8 miljard dollar met een dergelijke autosportserie terecht zouden komen; voor zijn aandeelhouders is het te hopen dat de Liberty-functionarissen een dergelijk scenario hebben overwogen, want LIV bewijst dat het niet ondenkbaar is en zeer snel kan worden opgezet. Premier 1, iemand? Misschien had Liberty de 20 miljard dollar aan moeten nemen toen het een aanbod was. Als dat ooit zo was...
Meest gelezen
