De traditionele pay driver bestaat niet meer in de Formule 1

Menig Formule 1-coureur heeft (sponsor)geld nodig tijdens zijn carrière. De autoracerij is een van de duurste sporten ter wereld, waarbij het direct in de karting al om tienduizenden euro’s per jaar gaat. Een mannetje van een jaar of vijf, zes heeft direct een vader met een goed gevuld bankrekening nodig om überhaupt aan de start te verschijnen. Naarmate een coureur opgroeit neemt ook het benodigde sponsorgeld toe. De weg van karting, via de diverse opleidingsklassen tot aan de Formule 1 kost miljoenen. Een ding staat dan ook buiten kijf: zonder geld zal geen enkele coureur koningsklasse van de autosport behalen en velen zullen stranden op de weg daar naar toe. Lang niet altijd door gebrek aan talent, maar veel vaker door gebrek aan euro’s of dollars.

In de jaren 90 deed de term ‘pay driver’ zijn intrede in de Formule 1. Niet omdat nieuwe sterren als Michael Schumacher hun zitje kochten, de Duitser nam 150.000 dollar mee om een race voor Jordan te rijden, maar omdat er in de achterste regionen van de grid steeds meer talentloze coureurs te vinden waren. Teams als Minardi, Forti, Simtek en Pacific hadden grote moeite om te overleven of levensvatbaar te worden. Een chronisch geldgebrek bij deze teams zorgde voor een forse toename van rijdende chicanes op het asfalt. ‘Sterren’ als Rosset, Inoue, Schiaterella, Délétraz of Marques. Stuk voor stuk niet vooruit te branden, waarop de FIA ingreep. Er kwam een 107%-regel, die nog altijd bestaat, en inhoudt dat een coureur zichzelf binnen 107% van de pole-tijd moet kwalificeren. In de hedendaagse Formule 1 een fluitje van een cent, maar in de jaren 90 struikelde menigmaal een coureur in een poging deze limiet te behalen. Naarmate de jaren verstreken nam het aantal talentloze coureurs in de Formule 1 snel af. Natuurlijk, er was altijd middelmaat te vinden, maar coureurs die vijf tot zeven seconden per ronde langzamer zijn dan hun teamgenoot zagen we niet meer. Een ‘talent’ als Yuji Ide was eerder uitzondering op de regel. Daarvoor waren diverse redenen aan te voeren waaronder het ontstaan van opleidingsteams, raceklasses als GP2/F2 en de intrede van simulatoren in de Formule 1. Deze ontwikkeling van de pay driver zet zich nog altijd door, waarbij men nu vaak negatief spreekt over coureurs als Stroll, Sirotkin of Ericsson. Rijders die vanwege hun sponsorgeld, of rijke papa, in de Formule 1 rijden. Pay drivers, maar wel van de nieuwe generatie. Ze worden niet compleet zoek gereden zoals een Rosset of Marques dat werden en zijn van een significant hoger niveau dan de pay drivers van pakweg twintig jaar geleden.

Claire Williams maakt zich vaak kwaad over het gebruik van de term pay driver voor haar coureurs Stroll en Sirotkin. Volgens de F1-teambaas hebben alle coureurs geld nodig en brengt zelfs Alonso miljoenen aan sponsorgeld mee naar McLaren. Wat Williams vergeet is dat deze sponsoren in het kielzog van de populaire en (ooit zo) succesvolle Spanjaard volgen, in plaats van dat ze aan hem gelieerd zijn om een stoeltje te kopen. In het geval van Stroll valt het moeilijk te ontkennen dat hij zijn hele carrière te danken heeft aan de tientallen miljoenen die vader Lawrence er in heeft gestoken. Anderzijds kan Stroll absoluut niet vergeleken worden met een Marques of Delétraz. Lance staat synoniem voor de ontwikkeling die het Formule 1-veld doormaakt. De onderlinge verschillen worden steeds kleiner en ook het niveau van de pay drivers is nog nooit hoger dan nu geweest. Voor dit soort coureurs zal ook in de toekomst altijd een plaatsje zijn in de Formule 1. Niet omdat teams met een Stroll de beste coureur in huis halen, maar omdat zijn miljoenen broodnodig zijn om te overleven. De traditionele pay driver die slecht getraind was en er geen hout van kon bestaat niet meer. Zelfs Lance Stroll is een semi-getalenteerde, uitstekend opgeleide Formule 1-coureur. Alleen dat laatste beetje talent en finesse kan je niet kopen.