Hoe de FIA Red Bull-achtige dominantie een halt toe riep

Red Bull lijkt de nieuwe dominante kracht te worden in Formule 1. Of eigenlijk zijn ze dat al. Na vijftien zeges in 22 races was het 2022-seizoen al zeer dominant, maar dit jaar lijkt er niets in de weg te staan van een nog dominanter Red Bull-seizoen. En dat terwijl de reglementen juist zijn opgesteld om de spanning in de Formule 1 terug te brengen. De eerste geluiden gaan nu dan ook alweer op om iets te doen aan de dominantie van Max Verstappen en co. Het is zeker niet de eerste keer dat een team dominant is in de sport, en het zal zeker niet de laatste keer zijn. Toch komen dominante periodes altijd tot een einde. Meer dan eens gebeurde dat door regelwijzigingen. Zo ging het in het verleden bij Red Bull-achtige dominantie.

1994 - Williams

In 1991 was er een dominante periode aangebroken voor het Williams-team, dat onder technische leiding van Adrian Newey een ijzersterke bolide neerzette. Deze kreeg steeds meer technische snufjes, zoals een semi-automatische transmissie, actieve ophanging en traction control. De auto lag op die manier mijlenver voor de op de concurrentie. In aanloop naar 1994, na drie achtereenvolgende jaren met Williams-titels, greep de FIA in en werden alle elektronische hulpmiddelen verboden. Actieve ophanging, traction control en noem het maar op, alles werd verboden. Williams incasseerde een tik en moest de strijd om het kampioenschap weer aangaan. Weliswaar werd Williams dat jaar kampioen, maar stercoureur Damon Hill moest de titel laten gaan aan Michael Schumacher van Benetton. Een jaar later waren beide titels voor Benetton.

Ferrari - 2005

Na vijf jaren van Ferrari- en Schumacher-dominantie kwam de FIA voor het 2005-seizoen met een set aan nieuwe reglementen. Een daarvan was wel heel bijzonder: bandenwissels waren niet meer toegestaan. Daardoor moesten de bandenleveranciers - destijds waren er nog twee partijen - een band ontwikkelen die het de hele race vol kon houden. Bridgestone, dat aan Ferrari banden leverde, kon dat niet bolwerken en zo was de dominantie van de ene op de andere dag klaar. Concurrent Michelin lukte het wel, waarna Renault er met de titel vandoor ging.

Renault - 2006

En zo leek een periode van Renault-dominantie te beginnen. Na de eerste titel in 2005 ging het Renault een seizoen later ook goed af. Door een nieuwe innovatie, een grote demper in de neus van de wagen, wist Renault daar aerodynamisch voordeel uit te halen. Het kwam de stabiliteit van de wagen namelijk enorm ten goede. Concurrenten waren het er niet mee eens en na een zestal zeges in de eerste seizoenshelft nam de kritiek toe. De FIA ging daar in mee en redeneerde dat het aerodynamische voordeel niet behaald mocht worden met behulp van het mechanische onderdeel, wat de demper was. Alhoewel de stewards oordeelden dat het volgens het regelboek legaal was, ging de FIA in protest tegen die uitspraak van de eigen stewards. Wachtende op de uitspraak besloot Renault om de demper niet meer te gebruiken, uit angst voor diskwalificatie, waarna later bleek dat de demper inderdaad in strijd met de reglementen was, omdat deze geen onderdeel uitmaakte van de ophanging.

Red Bull - 2011

Nadat er al een aantal seizoenen geen duidelijke, jarenlange dominante partij was geweest, begon Red Bull in 2010 aan een dominante periode die tot en met 2013 voort zou duren. Dat wil echter niet zeggen dat er niet van alles aan werd gedaan om die dominantie te doorbreken. In 2011, na één titel, werden er bijvoorbeeld tests ingevoerd voor de flexibiliteit van de voorvleugels, iets waar we vandaag de dag ook nog wel bekend mee zijn. Red Bull bevond zich op dat vlak in een grijs gebied en werd door de nieuwe testregels ietwat afgeremd. Toch werden ze alsnog kampioen dat jaar. Ook besloot de FIA halverwege 2011 om per 2012 een streep te zetten door een techniek die Adrian Newey en zijn team haast geperfectioneerd had: de blown diffuser. Door de warme uitlaatgassen op een bepaalde manier over de diffuser van de wagen te leiden, zorgde dat voor meer downforce in de bochten. Het lukte echter niet om op die manier de dominantie van Red Bull te doorbreken. In 2012 moest Red Bull wel hard aan de bak, want in de eerste zeven races van het jaar zagen we zeven verschillende winnaars. Uiteindelijk versloeg Vettel maar nipt Fernando Alonso in de strijd om de wereldtitel. Bij de constructeurs werd Red Bull ook kampioen.

Mercedes - 2021

De nieuwe reglementen omtrent de hybride V6-motoren zorgden er in 2014 pas echt voor dat Red Bulls dominantie klaar was. Renault wist geen goede krachtbron te produceren en Mercedes wel, waarna er een jarenlange dominante periode van Mercedes en in het bijzonder Lewis Hamilton aanbrak. Dat wil niet zeggen dat ook Mercedes niet afgeremd is, of er althans pogingen werden gedaan om ze af te remmen. Zo werd het tokensysteem voor de motor na enkele jaren afgeschaft. Motorleveranciers mochten hun motoren onder dat tokensysteem slechts op enkele momenten verbeteren met behulp van tokens, maar omdat de voorsprong van Mercedes zo groot was, zorgde dat systeem er juist voor dat de concurrentie hun achterstand minder snel goed kon maken. Verder zagen we verschillende regelwijzigingen, zoals bijvoorbeeld het verbieden van het DAS-systeem in 2020, maar allemaal hadden ze niet het gewenste effect, tot aan het jaar 2021. Het jaar na het begin van de coronapandemie bleven de F1-regels grotendeels ongewijzigd, om zo kosten te besparen. Wel werden er wat kleine wijzigingen doorgevoerd aan de vloer van de F1-bolides, om zo voor wat minder downforce te zorgen. De zorg was namelijk dat de Pirelli-banden een verdere toename in downforce misschien niet aankonden. Teams met een hoge rake, zoals Red Bull, bleken te profiteren en na jaren van dominantie moest Mercedes plots met Red Bull strijden om de titel. Alhoewel de veranderingen niet per se waren om Mercedes af te remmen, pakte Max Verstappen wel in de laatste race de wereldtitel. Het team van Lewis Hamilton en Valtteri Bottas werd wel nog nipt kampioen. Tot op heden de laatste titel van de Silver Arrows.

Red Bull - ?

De laatste twee keer dat we een dominante factor hadden in de Formule 1, werd die dominantie af en toe wel door regelwijzigingen op de proef gesteld. Bij Red Bull in 2011/2012 en bij Mercedes in 2021. De dominantie werd pas echt doorbroken toen er een totaal nieuw F1-tijdperk aanbrak, zoals bij de intrede van hybride motoren in 2014 en de ground effect-bolides in 2022. Nu is het Red Bull dat domineert, in 2026 staan de volgende grote regelwijzigingen gepland. Kan Max Verstappen nog tot en met 2025 domineren, of gaat men er eerder een stokje voor steken? De tijd zal het leren.