Hoe Formule 1 in de VS uit een schandalig diep dal kroop en nu floreert als nooit tevoren

Natuurlijk waren er hoogtepunten, zoals in de sixties toen Phil Hill de eerste Amerikaanse wereldkampioen werd en Dan Gurney vier GP’s won, waarvan één in zijn zelfgebouwde Eagle. Of in 1978, toen Mario Andretti de laatste Amerikaanse racewinnaar en wereldkampioen werd. Of 1982, toen de US drie GP’s had, in Long Beach, Detroit en Las Vegas, de meeste GP’s die één land ooit organiseerde in één jaar. Hierna ging het bergafwaarts met de populariteit van F1. Amerikanen omarmden F1 nooit echt, en tussen 1991 en 2000 was er zelfs geen US GP. In 2000 keerde de US GP terug, in Indianapolis nog wel, de thuisbasis van de Indy 500, het grootste eendaagse sportevenement ter wereld. Ook al was F1’s infield baan verre van indrukwekkend, de toeschouwersaantallen waren best goed. Maar toen werd het 19 juni 2005…

Een waardeloze vertoning

Indy’s wegdek was deels bewerkt. Bridgestone is eigenaar van Firestone, de bandenleverancier van de IndyCars, die al op dit wegdek geracet hadden. Dus Bridgestone wist dat ze de Ferrari, Jordan en Midland teams moest voorzien van stevigere en hardere banden. Michelin was zich hiervan niet bewust en bracht haar reguliere banden mee. Nadat klapbanden enkele auto’s in de muur, en Ralf Schumacher in het ziekenhuis, lieten belanden, vroeg Michelin om noodoplossingen, zoals een extra chicane, of om weer bandenstops toe te laten, voor deze ene keer. Na vijf jaar van Schumacher-Ferrari-Bridgestone dominantie, had de FIA namelijk besloten om in 2005 bandenstops te verbieden. Het was een impopulaire regel, maar doorbrak wel de Schumacher hegemonie. Michelin won iedere race in 2005, behalve deze. Want, nadat de FIA ieder voorgesteld compromis had verworpen, startten en finishten er op zondag slechts zes auto’s (op Bridgestones). Het publiek was woedend, en velen dachten dat dit de doodsteek was voor F1 in de USA.

Circuit of the Americas

Toen Indy’s contract in 2007 niet werd verlengd, verdween de US GP weer, om in 2012 nogal onverwacht terug te keren op het Circuit of the Americas (COTA) in Austin. Sindsdien is de populariteit van F1 in de US gegroeid. Dit jaar is Miami toegevoegd aan de kalender en stijf uitverkocht, terwijl in 2023 Las Vegas wordt toegevoegd, en waarschijnlijk ook uitverkoopt. Er zijn veel theorieën over dit succes, maar laten we het aan een insider vragen. RacingNews365 sprak met Jacques Villeneuve. De 1995 IndyCar kampioen en 1997 F1 wereldkampioen kent zowel F1 als de Amerikaanse markt goed, en heeft vaak gepeperde meningen. Villeneuve: "In Indy 2005 reed ik voor Sauber, een Michelin team. De Michelin teams hadden oplossingen voorgesteld (zelfs oplossingen waarin ze zelf geen punten konden scoren), want het was belangrijk om de fans iets te bieden. Maar Ferrari wilde niet meewerken. Het was zeer destructief voor F1 in Noord-Amerika, want dit was geen race, geen show. Het richtte een hoop schade aan." "In de laatste jaren is F1 ineens gaan groeien, niet alleen in de States, maar overal. We hadden nooit verwacht dat we deze markt konden bereiken, maar het ontplofte gewoon, uit het niets. Amerika heeft veel eigen ‘wereldkampioenschappen’, en het was moeilijk voor te stellen dat een globale sport ineens zo populair zou worden."

Netflix

We horen veel over de impact van Netflix, maar is Drive to Survive echt zo belangrijk? JV: "Netflix kan sommige mensen het eerste duwtje gegeven hebben, en een interesse gecreëerd hebben. Maar F1 is de grootste show ter wereld, en er gaat zoveel geld in om. Dat interesseert mensen mateloos. Velen zullen het ontkennen, maar het is waar. Hoe meer het kost, hoe mooier ze het vinden. Zo zit de mens in elkaar. Vooral nu Stefano (Domenicali) de baas is, zijn er grote stappen gemaakt. Er is nu een goede mix van Amerikaanse en Europese culturen en passie voor racen. Dit alles samen heeft de sport echt vooruitgeholpen." COTA-eigenaar Bobby Epstein is onderhandelingen begonnen om F1 en MotoGP in hetzelfde weekend te laten rijden. Hij probeert altijd een betere show neer te zetten, met concerten en dergelijke. JV: "Ja, het hele weekend is één groot evenement, en sommige mensen komen daadwerkelijk voor de concerten. Maar de sport blijft intact. Dat is waarom de originele fans blijven komen, maar het nu voor hun kinderen ook interessant is. Die kinderen kennen het misschien van Netflix, en nu is het iets dat ze samen kunnen doen. Als je de link tussen ouders en kinderen hebt, en ze kunnen dit samen doen, dan heb je een sterke basis." Miami is dit jaar toegevoegd, Las Vegas komt er volgend jaar bij, dus de US zal weer drie GP’s hebben. JV: "Vanwege hun ligging zijn deze drie races perfect verdeeld. Miami is nauwelijks Amerika, aan de oostkust. Deze hier in Austin (halverwege tussen Miami en Las Vegas) is inmiddels gevestigd. Als deze er als laatste bij zou zijn gekomen, zou het moeilijker zijn geweest, maar COTA heeft zijn geloofwaardigheid al opgebouwd. En dat Vegas (in het Westen) erbij komt is gewoon logisch, daar had F1 altijd al moeten zijn. Ik verwacht dan ook dat het een gekkenhuis wordt daar."

Nieuw, Amerikaans team?

Andretti zit middenin de aanvraagprocedure om naast Haas het tweede Amerikaanse team op de grid te worden. Heeft F1 zo’n grote Amerikaanse naam nodig? JV: "We hebben niet specifiek een Amerikaans team nodig; we hebben méér teams nodig. We hebben maar 20 auto’s op de grid, en dat is niet genoeg. Stel je voor dat een team zich terugtrekt en je maar 18 auto’s hebt. Wat doe je dan? Het is riskant om met maar 20 te rijden. Ik denk dat 26 auto’s op de grid een mooi aantal was. Ik vond het zelfs nog mooier toen we pre-qualifying hadden. Je had de grote teams, maar ook de cowboys die het kwamen proberen. Soms waren er 40 auto’s. Er waren een paar plekken gereserveerd, en als ze snel genoeg waren, mochten ze meedoen. Ik vond dat een mooie balans." Andretti mag dan the royal family of American racing genoemd worden, de Formule 1, en vooral Toto Wolff, gaf ze een allesbehalve koninklijk onthaal… JV: "F1 teams zijn territoriaal, en een extra team deelt mee in de opbrengsten. Hoewel alleen de top 10 in de TV-opbrengsten deelt. Dus ik weet ook niet 100% zeker waarom er weerstand is. Maar F1 is een klein clubje, en ze houden er niet van om nieuwelingen toe te laten. Maar Andretti is een grote naam, met een groot budget. Van mij mogen ze erbij." Dit artikel is geschreven door Eltjo Nieuwenhuis, met dank aan Aaron Deckers