Mika Salo over zijn leven als race steward in de Formule 1

Het leven als rijderssteward, of race steward zoals het in het Engels luidt, gaat niet over rozen. De voormalig rijder wordt meestal als eerste aangekeken nadat er een controversieel akkefietje op het circuit heeft plaatsgevonden en diens hoofd steekt eenvoudig boven het maaiveld uit. Racingnews365 ging in gesprek met Salo en vroeg hem naar inconsistentie, de mogelijkheid voor een vast panel en connecties met huidige Formule 1-coureurs.

“Ik ben inmiddels al een tijdje actief als race steward, ik begon in 2015, of misschien was het nog wel 2014”, begint Salo met een kleine misrekening aan een korte samenvatting van zijn bezigheden – even korte zoektocht wijst namelijk de Europese GP van 2012 als zijn eerste in FIA-dienst aan. “In de beginjaren deed ik slechts een handjevol races, maar sinds vorig jaar is mijn aandeel groter geworden. In totaal zal ik inmiddels in pak ‘m beet twintig Grands Prix hebben gejureerd. Ik ben hier omdat ik lid ben van de Single Seater-commissie van de FIA, maar zal ook zeker niet ontkennen dat het goed is voor de connecties. Boven alles ben ik hier echter voor de rijders.” De Fin meent dat het vroeger geen pretje was om bij de stewards te moeten verschijnen. De coureurs bespraken onderling de tekortkomingen van de wedstrijdleiders, die veelal geen ervaring hadden met het racen op professioneel niveau. “Toen ik nog in de Formule 1 reed was het pijnlijk om op het matje te worden geroepen door de stewards. Het was een setje gasten die nog nooit hadden geracet en daarom was het voor een rijder extreem lastig om het eigen perspectief helder uit te leggen. Wat er ook plaats had gevonden, als je bij de stewards moest komen, kreeg je die straf écht wel.”

Mika Salo

Vroeger was het gewoon pijnlijk, die straf kreeg je écht wel

Onder leiding van FIA-president Jean Todt, die in 2009 als opvolger van Max Mosley werd aangewezen, werd er een drastische wijziging doorgevoerd. Het team stewards, dat overigens per race verschillend is (zo neemt er geregeld een door de nationale autosportbond aangewezen lid plaats), werd aangevuld met een (oud-)rijder. Alain Prost beet in Bahrein 2010 het spits af, de op dat moment nog actieve Tom Kristensen jureerde tijdens de wedstrijd erop. “Het was het idee van de rijders zelf om een race steward aan het panel toe te voegen en we kunnen na een aantal jaren concluderen dat het een goed idee is geweest. Het werkt, de rijders waarderen het en het is bovendien erg handig om een extra paar (rijders)ogen te hebben.” Salo’s toevoeging volgde op meerdere uitnodigingen. “Mijn komst hing samen met meerdere factoren. Wedstrijdleider Charlie Whiting heeft mij officieel gevraagd om deze taak in te vullen, maar daarvoor heb ik al van verschillende Formule 1-teambazen belletjes gehad. Ik stond blijkbaar bij veel teams op de shortlist! Sinds dit jaar beoordeel ik ook races in de Formule 3, trouwens. Al wil ik mezelf daar liever geen steward, maar adviseur noemen. Ik heb het sowieso niet heel erg op de term ‘steward’.” Tekst gaat verder onder foto

Salo benadrukt dat zijn F3-bezigheden wellicht nog wel belangrijker zijn, dan die in de F1. “Formule 1-rijders zijn tegenwoordig zo slim dat er amper meer écht rare dingen gebeuren, zoals je weleens in de Formule 3 ziet. Daar wil het nog wel gebeuren dat een rijder op wraak zint, omdat hij uit de wedstrijd is gereden of een rondje achterstand heeft opgelopen." "Ik denk dat dat ook het platform is (de F3, red.) waar hard op moet worden getreden. De coureurs zitten aldaar nog in een leerfase. In het karten is het allemaal nog speels, maar in de autosport wordt het menens. Als ze de ladder naar de Formule 1 in haar totaliteit willen beklimmen, dan moeten ze in de juniorformulae de juiste leermeesters hebben.” Een vast team in de toekomst? Doordat de wedstrijdleiding en haar stewards in de afgelopen tijd meermaals onder hevige kritiek is komen te staan – men zou inconsequent oordelen – wordt er veel gesproken over de mogelijkheid om een vast panel aan te stellen, zoals bijvoorbeeld in de Amerikaanse IndyCar Series het geval is. Aldaar neemt onder meer de Nederlandse racelegende Arie Luyendijk plaats, naast twee andere stewards. Het drietal is tijdens elke race aanwezig. “Het zou ideaal zijn om een vast panel te hebben, zoals in de Verenigde Staten het geval is”, erkent Salo. “Het probleem is echter dat de FIA niet betaalt. Alle race stewards doen het op vrijwillige basis en niemand is van zins om het hele jaar voor nop te werken. Als alle teams een bepaald percentage af zouden willen staan is het geen probleem om een vast panel neer te zetten. Dan happen er gelijk wel een paar mannen toe, haha! Ik ben het ermee eens dat het rouleren van race stewards verre van ideaal is, ja.” “Kritieken zullen er altijd blijven”, meent de Fin. “Echter: stewards hebben beschikking over meer beelden dan dat de televisiekijker heeft. Bovendien kijkt de race steward vanuit het perspectief van een coureur. Er zit altijd een verhaal achter een straf, soms hebben de mensen geen idee van dat verhaal. Het is zeker lastig om zo snel als mogelijk de juiste beslissing te maken en soms gaat er ook wel iets aan onze ogen voorbij." "We willen natuurlijk koste wat kost voorkomen dat het raceresultaat uren na de finish nog over de kop gaat. Daarom kunnen we alles terugkijken en zijn we ook met z’n vieren. Ondanks dat er verschillende race stewards dienst doen gedurende een seizoen, zijn er vaste richtlijnen die inmiddels goed worden opgevolgd.” Tekst gaat verder onder foto

“Het humane aspect is minstens even belangrijk als het reglementaire. Er worden in 2018 een stuk minder straffen uitgedeeld, dat is gewoon een feit – zoek het maar na. Het enige waar wij nog voor straffen, zijn voor acties met een voorbedachten rade of gewoon intens domme bewegingen.” Als Salo thuis voor de buis een Grand Prix volgt, onthoudt hij zich naar eigen zeggen van commentaar. Wel is hij in staat om alle acties die zijn collega stewards uitvoeren, op de voet te volgen. “Normaal gesproken heb ik geen contact met de stewards als ik zelf niet aangewezen ben voor een Grand Prix, maar ik kan wél alles volgen. Ik heb een programmatje van de FIA op mijn devices waarmee ik alle beelden, ook al zit ik thuis, terug kan kijken.” Van vriendjespolitiek is geen sprake In het Formule 1-veld van 2018 rijden twee coureurs mee die dezelfde nationaliteit hebben als Salo, de Finse. Valtteri Bottas en Kimi Raikkonen zijn bovendien goed bevriend met hun landgenoot. “Dat moet je los van elkaar kunnen zien. In de VS zetelt Max Papis in de wedstrijdleiding en hij is nota bene de oom van een van de coureurs (Pietro Fittipaldi, red.). Ik weet echter honderd procent zeker dat als zijn neefje wat fout doet, hij hem gewoon een straf geeft.” Als sportief directeur van het Russische SMP Racing heeft Salo verregaande banden met Williams-rijder Sergey Sirotkin. “Dat klopt. Ik adviseer hem soms, dat doe ik voor SMP. Mensen binnen de paddock weten daarvan. Als het iemand niet aanstaat, mogen ze hun woordje doen bij Charlie Whiting. "Ik zal je vertellen: er is mij laatst nog zoiets overkomen in de Formule 3, ik zal geen namen noemen. In die klasse rijden ook een paar SMP-jongens en een tegenstander beweerde dat ik hen voortrok. De beleidsbepalers van de F3 waren er kort over: ze weten dat ik mijn rol naar eer en geweten vervul.”