Waarom de Saoedische GP nooit afgelast zou worden: 'Formule 1 is een vraatzuchtig monster'

Alleen de tijd zal leren of de Formule 1 vrijdagavond de juiste beslissing heeft genomen om de Grand Prix van Saudi-Arabië in Djedda door te laten gaan, maar de uiteindelijke beslissing is nooit in twijfel getrokken gezien de extreem hoge politieke, commerciële en sportieve belangen die op het spel staan. In die volgorde... F1 moet niet verbaasd zijn dat het nodig was om die knoop door te hakken - dit weekend of ergens in de toekomst - want de eenvoudige realiteit van het ondertekenen van een deal in dit soort landen is dat dergelijke activiteiten altijd zullen leiden tot controverse. De bazen van de sport zullen zich dan ook goed hebben voorbereid, na eerder al kritiek te hebben gekregen in Azerbeidzjan, China, Rusland en Turkije, en in mindere mate in Abu Dhabi en Bahrein. Tijdens de persconferentie in Djedda waren er de gebruikelijke vragen - vooral van Britse kranten en persagentschappen - over de mensenrechtensituatie in het land, maar de consensus was dat de coureurs geen keuze hebben over waar ze racen en dat ze vertrouwen hebben in de beslissingen van de F1 en de FIA. Dat gezegd hebbende kopieerden en plakten ze de antwoorden van eerdere races op locaties zoals hierboven vermeld. Toen bleek tijdens de eerste vrije training dat er een raketaanval op een Aramco-depot was uitgevoerd op een steenworp afstand van het circuit, met een een oranje gloed aan de horizon en rook die over het circuit trok. Het nieuws alarmeerde de paddock veel meer dan, laten we zeggen, kritiek op de mensenrechten in China of politieke onrust in Bahrein. Dit kwam plotseling heel dichtbij en de F1 werd nerveus. Daarom werd een vergadering tussen alle coureurs en teambazen belegd tussen de eerste twee vrije trainingen in, waarna de start van de tweede sessie met 15 minuten werd uitgesteld om F1-bazen, Saoedische ambtenaren en een externe veiligheidsadviseur in staat te stellen de situatie te bespreken. De teams leken voldoende gerustgesteld om de sessie door te laten gaan. Na de tweede training veranderde het sentiment. Tijdens de rijdersbriefing werd de zaak opnieuw aan de orde gesteld en er was duidelijk onenigheid. Drie uur lang ging de de zaak over en weer, tot de coureurs opnieuw werden gesust. Saillant genoeg nam niemand de moeite om de support paddock met onder andere de Formule 2 aan te spreken. Sterker nog, afgezien van enkele eenregelige verklaringen werden de media volledig genegeerd op gronde van 'veiligheid'... dat terwijl wij toch net zo kwetsbaar zijn als de rest. Het is duidelijk dat de F1 ' racet as one ', maar de rest even vergeet.

Het heikele punt van de Formule 1

De grotere vraag is echter of F1-coureurs überhaupt de macht moeten hebben om te verzoeken een race te annuleren: ze zijn immers niet meer dan huurlingen - goedbetaalde huurlingen misschien, maar nog steeds huurlingen die ter plaatse zijn om hun beste prestaties te leveren. Zoals dat voor ons allemaal geldt. Vergeet even dat de Formule 1 een sport is - het is een wereldwijde business die werkt volgens strikte sportieve en technische structuren, net zoals andere industrieën te maken hebben met beperkingen. Dat is het heikele punt: de F1 is een vraatzuchtig monster dat meer dan 2 miljard dollar per jaar moet genereren om de tien teams te spekken en aan boord te houden en om de aandeelhouders tevreden te houden. Een mix aan hosting fees , tv-deals, hospitality en het afgeven licenties moeten het geld daarvoor in het laatje brengen. Individuele team sponsoring staat daarbij los van die 2 miljard. Drie Grands Prix in het Midden-Oosten - een achtste van de kalender - zorgen voor een kwart van F1's race fee-inkomsten alleen. Tel daar het sponsorgeld van Aramco en het de uitzendrechten die MBC heeft - naar verluidt is enkel het contract van Sky UK meer waard - en de regio is goed voor één zesde van de totale jaarlijkse stroom aan inkomsten. Dat aandeel loopt alleen maar verder op als Qatar vanaf 2023 fulltime op de kalender komt te staan. De F1 zou deze race dus nooit hebben geannuleerd, tenzij het echt niet anders kon. De coureurs hebben, natuurlijk, recht op hun mening en principes, maar daar moeten ze dan in hun hele leven naar handelen en niet alleen wanneer raketten 20 km verderop neerkomen. Als ze zulke sterke meningen over politieke kwesties hebben, moeten ze vasthouden aan die principes en niet langer enorme salarissen accepteren die voor een groot deel mogelijk zijn door het Midden-Oosten. Het is prima dat ze met privévliegtuigen wegvliegen, maar wie ruimt de paddock leeg - wat in het beste geval een klus van twee dagen is - onder omstandigheden die 'te gevaarlijk' zouden zijn voor de coureurs om te blijven? Nooit heeft ' Win as a team and lose as a team ', zo leeg geklonken. Sebastian Vettel, die zei dat hij niet in Rusland zou racen na de inval in Oekraïne en die in Bahrein anti-oorlogsleuzen op zijn helm droeg, heeft er geen problemen mee om in ruil voor veel geld de Aramco-kleuren op zijn auto en overalls te dragen. Dat terwijl Mercedes-aandeelhouder INEOS, goed voor 33,3%, heeft toegezegd 2 miljard dollar te investeren in Saoedi-Arabië. Is het gek dat Lewis Hamilton, die ooit veroordelend zei ' cash is King ', zich nogal gedeisd hield toen hem naar de Saoedische mensenrechtenkwesties werd gevraagd? De Kuwait Investment Authority bezit zeven procent van Mercedes-Benz, en het vergelijkbare fonds van Bahrein heeft een aanmerkelijk deel van McLaren in handen. Zodra Porsche toetreedt tot de F1 als motorleverancier - een aankondiging wordt binnenkort verwacht - komt Qatars aandeel van 17% in de VW Group in beeld. Ook deze voorbeelden staan dus niet op zichzelf. Bedenk tot slot dat de familie van FIA-president Mohammed Ben Sulayem dichtbij het bestuur van de Verenigde Arabische Emiraten en de koninklijke familie van Saoedi-Arabië staat, en dat de Emiraten, Bahrein en Saoedi-Arabië op één lijn zitten in verschillende samenwerkingsverbanden. Deze staten staan dus over het algemeen welwillend tegenover elkaar. Minacht één van die landen en ze draaien de geldkraan dicht, waardoor miljarden aan F1-inkomsten in gevaar kunnen komen. De conclusie luidt dan ook, en die ligt nogal voor de hand, dat alle oproepen om de Saoedische Grand Prix te annuleren aan dovemansoren zijn gericht: Geld wint het elke keer weer van het geweten en om bovengenoemde redenen is die stelling in de Formule 1 des te meer realiteit. Of de beslissing moreel juist is, is een andere vraag, maar dat is niet iets voor de F1-coureurs, die miljoenen uit de regio opstrijken, om over te oordelen.