De rijderscoach: waarom F1-coureurs ze tot nu links lieten liggen

De rol van de Formule 1-rijderscoach kwam onlangs in de schijnwerpers te staan. Ferrari kondigde aan dat ingenieur Jock Clear niet alleen in 2021 deze rol in het hoofdteam zal blijven vervullen, maar dat hij nu ook zal werken met de Ferrari Driver Academy. Ondertussen benoemde Williams Jenson Button als senior adviseur van het team; hoewel dit niet hetzelfde is als een coach, zal Button in zijn nieuwe functie ondersteuning bieden aan de race- en academy-coureurs van het Britse team. Maar wat is precies een rijderscoach? Ferrari-baas Mattia Binotto liet zijn licht schijnen op de taken van zo'n coach toen hij Clear zijn werk besprak, dat eerder de ondersteuning van Charles Leclerc inhield toen hij zijn debuut maakte bij Ferrari in 2019. "De rijderscoach is een egineer die de coureurs ondersteunt om het beste uit zichzelf te halen op de baan," werd Binotto geciteerd door Formula 1 . "Hij kijkt naar hun lijnen, kijkt naar de manier waarop ze door de bocht gaan, gas gevenen remmem en het bandenmanagement." "Ze zijn er om de race engineers, performance engineers en coureurs te ondersteunen, om ervoor te zorgen dat de coureur zich goed ontwikkelt", vervolgt de Italiaan. Binotto voegde er nog aan toe dat Clear nu ook de FDA zal ondersteunen en zijn werk met Leclerc zal voortzetten: "De rol van Jock zal zijn om al deze coureurs te helpen zich als coureur te ontwikkelen, en te proberen het meeste uit hun potentieel te halen." Deze uitleg van Binotto is nuttig, omdat rijderscoaching zelden is besproken in relatie tot de Formule 1. In veel sporten worden coaches gezien als een belangrijke troef en zijn ze zichtbaar aanwezig - neem bijvoorbeeld tennis. Maar dit is niet het geval in de F1.

Coaching in andere disciplines

Interessant is dat andere motorsportdisciplines verschillen van de Formule 1 in die zin dat coaches een belangrijke rol spelen. In de MotoGP - de hoogste klasse in de motorracerij - zijn coaches schering en inslag en zie je ze vaak aan de zijde van de coureur in de garage. En dit geldt niet alleen voor de jongere sterren van de sport; zelfs de meest ervaren namen zoals Valentino Rossi hebben een rijderscoach in dienst. Deze rol is zo belangrijk dat, toen Rossi zijn overstap aankondigde van het Yahama fabrieksteam naar het Petronas SRT Yamaha team voor het seizoen 2021, hij bevestigde dat zijn crew chief en rijderscoach de enige leden van zijn huidige team zouden zijn die met hem mee zouden verhuizen. Het is vrijwel ongehoord dat een F1-coureur in de garage omgaat met een rijderscoach, zoals dat in de MotoGP wel gebeurt. Coureurs kunnen een performance coach naast zich hebben - de term die wordt gebruikt voor een trainer die met hen werkt om hun fysieke gezondheid te ondersteunen - of ze kunnen nauw samenwerken met bepaalde engineers. Maar als er coureurs zijn die gebruik maken van de diensten van een rijdersscoach, dan lijkt er een zekere terughoudendheid te bestaan om dat op deze manier openlijk te doen. Waar komt deze terughoudendheid vandaan? Het zou gemakkelijk zijn te denken dat het een houding is die door de vorige generaties is doorgegeven; misschien een verouderd 'macho'-idee dat de chauffeur het alleen wil doen, om niet gezien te worden als iemand die steun nodig heeft. Maar dit klopt niet helemaal. Sir Jackie Stewart - een van de meest gerespecteerde coureurs in de geschiedenis van de sport, die drie wereldkampioenschappen won in de bijzonder gevaarlijke jaren '60 en '70 - heeft eerder opgeroepen om de rijderscoaches veel meer te gebruiken. "Ik begrijp het tot op de dag van vandaag gewoon niet. Coureurs zijn zo slim dat ze geen coaches nodig hebben. Het is absoluut verkeerd," vertelde Stewart in 2019 aan Autosport . "Er is geen enkele coureur op de hoogste top van zijn kunnen die niet geholpen zou worden door wijsheden en observaties waar hij waarschijnlijk nooit aan had gedacht." "Kijk naar skiën, golf, tennis, paardensport, alles wat je maar wilt bedenken - en coaching is gewoon een van de belangrijkste dingen. Nu zijn ze (F1-coureurs, red.) fit en hebben ze coaches om hen te helpen met hun fysieke conditie, maar niet met hun mentale vermogen. En ik denk dat dat helemaal verkeerd is."

Het probleem voor coureurs

Wat zouden de redenen kunnen zijn achter de terughoudendheid van F1-coureurs om een coach in de arm te nemen? Zoals Stewart al aangaf, accepteren de grootste namen in de sport openlijk engineering-gerelateerde begeleiding van de pitcrew en fysieke- en voedingsondersteuning van performance trainers, maar lijken ze minder happig te zijn naar een meer persoonlijk afgestemde benadering van hun rijgedrag. Coureurscoaches leggen de nadruk op persoonlijke sterke en zwakke punten, en misschien is dit een reden dat coureurs dit advies niet echt willen. De meeste Formule 1-coureurs geloven dat ze de beste zijn, en het is dus onwaarschijnlijk dat ze het prettig vinden dat iemand die niet met de auto rijdt of er in ieder geval aan werkt, hen wijst op hun verbeterpunten. Bovendien speelt de identiteit van de coach hier een rol. Aangezien de sport zo snel evolueert, moet een rijderscoach over de meest recente kennis beschikken over wat de rijder bezighoudt. Idealiter is de rol dan ook het meest geschikt voor iemand die zeer recent zelf aan wedstrijden heeft deelgenomen, of die kennis uit eerste hand heeft van de auto's. Vandaar de beslissing om Clear, een zeer ervaren engineer te gebruiken als rijderscoach bij Ferrari. Een ander probleem is dat, in het moderne tijdperk van de Formule 1, er misschien een gevoeligheid is bij de coureurs rond kritiek over hoeveel input anderen geven. In tegenstelling tot vorige generaties krijgen F1-coureurs nu veel steun van de pitmuur bij het rijden, zowel elektronisch als via radiocommunicatie; dit heeft ertoe geleid dat sommige nee-zeggers suggereren dat de coureurs nu nauwelijks nog zelf met de auto's racen. Met dit in het achterhoofd zijn coureurs misschien bang dat het zoeken van de steun van een coach om aan hun racevaardigheden te werken - het enige waar alleen zij controle over hebben, zo zou men kunnen stellen - deze kritiek alleen maar zou versterken. Ze willen laten zien dat ze hun racekwaliteiten alleen aan zichzelf te danken hebben, zonder dat ze hulp nodig hebben. Misschien zijn ze bang dat, als anderen weten dat ze worden bijgestaan door een coach, dit wijst op een zwakte, een zwakke plek in hun harnas.

Mentale gezondheid doet er toe

Het is een groter probleem binnen de F1 - de terughoudendheid om de geestelijke gezondheid aan te pakken. Al vele jaren leek dit aspect van de psyche van een coureur zelden te worden besproken, en de dingen zijn langzaam aan het veranderen. Romain Grosjean was een van de weinige coureurs in het recente verleden die vertelde dat hij steun zocht bij een sportpsycholoog, iets wat hij zei te zullen blijven doen na zijn afschuwelijke crash tijdens de Grand Prix van Bahrein in 2020. Ondertussen heeft Nico Rosberg toegegeven dat hij 'regelmatig' een beroep deed op de diensten van een sportpsycholoog tijdens 2016, het jaar waarin hij het wereldkampioenschap won na een intense strijd met Lewis Hamilton. Rosberg sprak hier echter pas achteraf over - en het is iets dat Valtteri Bottas, de man die Rosberg verving als Hamiltons teamgenoot, vervolgens zelf uitsloot te doen. Gelukkig lijkt deze houding langzaam te veranderen. McLaren kondigde in 2020 de liefdadigheidsinstelling Mind aan als een van hun belangrijkste sponsors, iets wat leidde tot coureur Lando Norris die zijn eigen verhaal deelde over zijn worsteling met angst en zelfvertrouwen tijdens zijn debuutseizoen bij het team in 2019. De Brit vertelde dat hij tot het einde van het jaar gebruik maakte van een mental coach, die hem in staat stelde om vanaf dat moment verantwoordelijkheid te nemen voor zijn mentale gezondheid. Het potentieel voor coureurscoaches om naast de technische aspecten van het rijden ook de mentale aspecten te omvatten, lijkt op dit moment bijzonder prominent. Tijdens het seizoen 2020 werden coureurs gedwongen een meer geïsoleerd leven te leiden dan normaal vanwege de coronapandemie, waardoor velen tijdens het reizen een beroep moesten doen op trainers en engineers als ondersteunend netwerk. Er is zeker ruimte voor de coach van de bestuurder om hier deel van uit te maken. Misschien is dit de reden waarom rijderscoaching nu zo'n prominente rol speelt in programma's voor jonge coureurs. Het moordende karakter van de Formule 1 is voor iedereen een uitdaging, en vooral voor jongere sterren kan het een zware reis zijn - de recente situatie van Alex Albon is daar een goed voorbeeld van. Het gebruik maken van de steun van coaches als Jock Clear kan alleen maar een goede zaak zijn om zowel de psychologische rol van het rijden als de technische kant aan te pakken. Tot dusver lijkt het bewijs voor het gebruik van een rijderscoach positief; Charles Leclerc is opgebloeid bij Ferrari terwijl hij werkte met Clear, en de Ferrari Driver Academy blijkt momenteel zeer succesvol, met zijn recente protegees waaronder de nieuwe Haas-rijder Mick Schumacher. Ondertussen lijkt het waarschijnlijk dat de jonge coureurs van Williams zullen profiteren van het inzicht dat Jenson Button in het team zal brengen. Maar of sommige van de meer ervaren Formule 1-namen zullen overwegen om de diensten van een rijderscoach te omarmen, dat valt nog te bezien.