De Formule 1 kan niet zonder pay drivers

De tijden waarin veel te dikke en te langzame coureurs hun rondjes in de achterhoede van de Formule 1 reden liggen ver achter ons. Namen als Jean-Denis Deletraz, Chanoch Nissany en Yuji Ide doen de wenkbrauwen van menig F1-volger fronsen. Culthelden als Taki Inoue en Ricardo Rosset brengen een glimlach op het gezicht van velen. Geen GP-weekend ging voorbij zonder kolderieke momenten en dito uitspraken van dit duo.. Inoue die steevast te langzaam was, maar zijn beste beentje voorzette, werd een cultheld toen hij op de Hungaroring door de medical car werd aangereden. Rossets optreden tijdens het GP-weekend van Monaco in 1998 ging de hele wereld over. In zijn Tyrrell spinde en crashte hij diverse keren, maar zijn gebrek aan wagenbeheersing werd pijnlijk duidelijk toen hij meermaals probeerde om zijn gespinde bolide weer met de neus in de juiste richting te krijgen. Zijn pogingen eindigde in vangrails. Anno 2019 gaan coureurs als Robert Kubica en Lance Stroll door het leven als pay driver. Het duo dat talloze miljoenen meebracht om in de Formule 1 te mogen rijden, is de moderne variant van de ouderwets pay driver. De nieuwe generatie coureurs is niet langer veel te langzaam, sterker nog ze zijn zelfs competitief. Stroll won titels op weg naar de F1 en Kubica bewees zichzelf tien jaar geleden voordat een rally-ongeval zijn carrière om zeep hielp

Zelfs Hamilton en Verstappen konden niet zonder (sponsor)geld

Is het nog wel mogelijk om zonder sponsorgeld of vermogende familie de Formule 1 te bereiken? En waar ligt de grens om iemand een pay driver te noemen of niet? Lewis Hamilton is een bekend voorbeeld van een coureur wiens familie niet het geld had om zijn carrière te funden. Zijn vader werkte zich een slag in de rondte met meerdere banen om de eerste jaren van zijn kartcarrière te betalen. Daar waar anderen op nieuwe karts reden, moest Lewis het doen met ouder materiaal. Zijn talent stond echter buiten kijf en Ron Dennis, destijds de grote baas bij McLaren, lijfde de coureur op 10-jarige leeftijd in. Hamilton werd opgenomen in het opleidingsteam van McLaren, dat miljoenen investeerde in de carrière van de jonge Brit. Dankzij de steun van Ron Dennis wist Hamilton zijn weg naar de Formule 1 te vinden, waar hij direct het vertrouwen van McLaren terugbetaalde. In zijn debuutjaar liep hij de wereldtitel nog nipt mis, maar in 2008 veroverde Hamilton de titel met McLaren, de laatste van de iconische Britse renstal. McLaren was daarmee haar tijd vooruit, want in feite was Hamilton de eerste coureur die een compleet opleidingsprogramma bij een F1-team doorliep en zo zijn weg naar de koningsklasse van de Formule 1 vond. Later was het met name Red Bull dat een talentenprogramma opstartte en jonge coureurs als Sebastian Vettel, Daniel Ricciardo, Daniil Kvyat, Carlos Sainz en Max Verstappen een kans gaf. Voordat Verstappen in 2014 werd vastgelegd door Red Bull was het vader Jos die vele tienduizenden euro's in de carrière van zijn zoon stak. Zelfs de succesvolste F1-coureur aller tijden, Michael Schumacher, kocht voor zijn eerste race een stoeltje bij Jordan. De Duitser betaalde $ 150.000 voor één Grand Prix, maar in België imponeerde hij direct zo dat Jordan hem maar al te graag in dienst nam. Tegenwoordig zijn er voor coureurs twee mogelijkheden om de Formule 1 te bereiken: de eerste is om onderdeel uit te maken van een talentenprogramma, de tweede is door een vermogend persoon, bedrijf of de overheid achter je te hebben. Voor coureurs die net tekort komen, of niet passen in een talentenprogramma, is de Formule 1 zelden nog een optie. Dat bewees bijvoorbeeld Nyck de Vries, die als F2-kampioen geen onderdak vond in de F1, terwijl nummer twee Nicholas Latifi dankzij zijn vermogende vader wél een stoeltje bemachtigde bij Williams.

Wanneer is iemand nu een pay driver?

Volgens de vuistregel gaat het om coureurs die geld meebrengen naar een team om te mogen racen. Vanuit het verleden werd de term ook direct geassocieerd met coureurs die geen talent hadden. Zoals aangegeven gaat die vlieger niet meer op. Het afgelopen Formule 1-seizoen waren Kubica en Stroll de bekendste voorbeelden van betalende coureur, maar ook coureurs als Sergio Perez beschikken over een flinke som aan duiten die via sponsoren bij het team terecht komt. Sterker nog, het leverde hem een contractverlenging op tot en met 2023 bij Racing Point. Maakt dat hem een pay driver of niet? Aan de term pay driver kleeft een zeer negatief imago, maar het aantal coureurs dat (in)direct geld met zich meebrengt voor een F1-contract is groter dan alleen de bekende namen. Al sinds jaar en dag moet er betaalt worden voor de stoeltjes in de subtop en achterhoede van de Formule 1, daar waar de teams ieder jaar de eindjes aan elkaar moeten knopen om te overleven. Teams als Tyrrell, Arrows en Minardi zijn niet meer, maar in de jaren '90 en '00's moest ook Jos Verstappen sponsorgeld meebrengen naar diverse teams om daar een stoeltje te bemachtigen. Dat zei echter niets over het talent van de Nederlander, die overigens een prima salaris overhield. Het bekendste voorbeeld van een Nederlandse 'broedermoord' is de strijd tussen Verstappen Sr. en Tom Coronel eind 1999, begin 2000. Bieden streden voor een stoeltje bij Arrows, waarvoor minimaal $ 6 miljoen op tafel gelegd moest worden. Verstappen trok aan het langste eind, waarmee de kans van Coronel op een F1-avontuur verkeken was. Linksom of rechtsom kan de Formule 1 niet zonder betalende coureurs of sponsoren. Autofabrikanten als Mercedes, Ferrari en Renault pompen zelfs honderden miljoenen in hun F1-avontuur, maar voor teams uit de subtop is dat onmogelijk. Het vinden van sponsoren vormt voor deze teams een grote opgave, iets dat de kale bolide van Haas F1 laat zien, waarbij de miljoenen die coureurs meenemen meer dan welkom zijn. In de harde wereld van de Formule 1 bepaalt geld nagenoeg alles, waardoor het een utopie is om te denken dat de sport zonder betalende coureurs kan. Gelukkig is de sport inmiddels verschoond van coureurs die talentloos zijn, mede door de superlicentieregels, en zien we deze alleen nog maar in actie tijdens de testdagen van Williams. Het team dat Roy Nissany, zoon van de eerder genoemde Chanoch Nissany, kansloos zijn rondjes liet rijden. Het leverde het team de nodige dollars op en een deuk in haar ego. Een voorbeeld van de klassieker pay driver.