Waarom brandstof in de Formule 1 echt het verschil kan maken

In een sport waarin iedere tiende van een seconde telt en het verschil tussen winst en verlies kan maken, zijn het details die zorgen voor succes. Formule 1-teams zijn anno 2020 reizende laboratoriums, die continu in contact staan met het 'moederschip' in Engeland of Italië. Tientallen dataspecialisten en engineers bestuderen de data afkomstig van het circuit en proberen de prestaties van de bolide verder te optimaliseren. De rol van de brandstofleveranciers in de Formule 1 is het afgelopen decennium steeds verder toegenomen. Grote concerns als Shell, ExxonMobil en BP voorzien diverse teams van olie- en brandstofmengsels. Daarbij gaat het er al lang niet meer enkel en alleen om, om de boel draaiende te houden.

Hoe win je vermogen door een betere brandstof?

Achter de schermen werken er bij de brandstofleveranciers tientallen mensen die continu bezig zijn met de ontwikkeling van hun brandstof en smeermiddelen. Bij Ferrari werken 50 engineers specifiek aan het Formule 1-project, het concern is al jarenlang partner van Scuderia Ferrari. De engineers maken onderdeel uit van het Formule 1-team en delen continu alle informatie met de engineers die op het circuit aanwezig zijn of op de fabriek van Ferrari in Maranello en het ontwikkelingscentrum van Shell in Hamburg. "Wij worden betrokken bij het optimaliseren van de performance en driveability van de motor", legt Shell Motorsport Innovation Manager Guy Lovett uit in gesprek met RacingNews365. Daarbij wordt gekeken naar zaken als het optimaliseren van de power curve, slijtage en brandstofverbruik. Voor de buitenwereld zijn de veranderingen niet zichtbaar, maar dat brandstof een wezenlijke rol in de performance speelt blijkt wel uit het feit dat 20 tot 25 procent van de vermogenswinst van Ferrari afkomstig is van betere brandstofmengsels. "Het draait om kleine details, waarbij we inspelen op aanpassingen die Ferrari aan haar powerunit of verbrandingsmotor doorvoert. Iedere aanpassing aan de motor brengt een aantal wijzigingen met zich mee aan het brandstofmengsel om de optimale resultaten te behalen, met de beste prestaties", aldus Lovett. Red Bulls brandstofleverancier ExxonMobil liet in 2019 weten dat het met een brandstofupgrade anderhalf tot twee tienden per ronde wist te winnen

Wat komt er kijken bij het ontwikkelen van een brandstofmengsel?

Jaarlijks introduceren de brandstofleveranciers ongeveer drie brandstofmengsels in de Formule 1. Een hoger aantal is nagenoeg niet realiseerbaar omdat sneller ontwikkelen niet mogelijk is, plus de teams gebonden zijn aan maximaal drie motoren die ze mogen gebruiken per jaar. Een brandstofmengsel wordt geoptimaliseerd voor een motorspecificatie. Volgens het reglement mogen er maximaal 5 brandstofmengsels per jaar gebruikt worden door de teams. Het proces van ontwikkelen, testen, optimaliseren en vervolgens de homologatie door de FIA neemt een aanzienlijke periode in beslag. In de zoektocht naar extra performance wordt het brandstofmengsel continu getest en geoptimaliseerd. De samenstelling verandert, onder meer door de toepassing van nieuwe moleculen. Een brandstofleverancier mag een gewijzigd mengsel alleen tijdens de GP-weekenden inzetten, mits deze gehomologeerd is. Daarbij maakt het niet uit hoe ingrijpend de wijzigingen aan het mengsel zijn, zelfs een kleine wijziging aan het bestaande mengsel is niet geoorloofd zonder homologatie. De introductie van een mengsel gaat in samenspraak met het Formule 1-team en de motorleverancier waarvoor het mengsel ingezet wordt. Eerst wordt het mengsel getest in de laboratoria, waarna het getest wordt op de testbank bij de motorleverancier. Daar wordt gekeken naar de performance en de betrouwbaarheid van de motor. Met slechts drie beschikbare motoren is het zeer belangrijk dat het mengsel niets afdoet aan de levensduur van een motor. Zodra vanuit het team en de motorleverancier alle seinen op groen staan, wordt het mengsel naar de FIA gestuurd. De autosportbond voert diverse checks uit, waarbij het kijkt of het mengsel voldoet aan de reglementen. Nadat het is goedgekeurd, mag het verscheept worden naar een Grand Prix en daar ingezet worden.

Hoe controleert de FIA tijdens het seizoen?

Het is een team niet toegestaan om meerdere brandstofmengsels in te zetten tijdens een Grand Prix, of af te wijken van het doorgegeven mengsel. De controles van de FIA hierop zijn zeer streng, waarbij overtreding zelfs kan leiden tot diskwalificatie. Voorafgaand aan het GP-weekend worden de mengsels van de brandstofleveranciers gecontroleerd door de FIA. Het mengsel dat door hen is toegegeven moet overeenkomen met het mengsel dat aanwezig is op het circuit. Niet toegestaan is om afwijkende mengsels mee te nemen, ongeacht of deze gebruikt worden of niet. De FIA controleert de samenstelling van het mengsel aan de hand van brandstofmonsters. Gedurende het weekend heeft de FIA op ieder moment het recht om brandstofmonsters te nemen bij de teams en de brandstofleverancier. Op verzoek van de FIA moet een team direct een brandstofsample waarmee geracet wordt beschikbaar stellen. Tevens wordt er streng gecontroleerd op de condities waaronder de teams hun brandstof bewaren. Het is toegestaan om de brandstof te koelen tot maximaal tien graden onder de buitentemperatuur. Gekoelde brandstof is efficiënter voor de motoren, waardoor alle teams gebruik maken van deze regel. Verder terug koelen zou een oneerlijk prestatievoordeel opleveren. De FIA voorziet alle brandstofsamples van een code en brengt deze naar het eigen laboratorium op het circuit. Daar worden alle checks uitgevoerd en kan direct worden ingegrepen. De brandstofleveranciers hebben zelf dit soort laboratoria ook bij, waarbij ze zelf ook samples van hun brandstof nemen ter borging van de kwaliteit en analyse van de performance. Brandstof is anno 2020 veel meer dan alleen een paar vaten naar het circuit brengen. Het is een ontwikkelingsgebied waarin de afgelopen jaren veel terrein is gewonnen, zonder dat dit bij het grote publiek bekend is. De tijdwinst die jaarlijks geboekt wordt door brandstofontwikkeling bedraagt enkele tienden per ronde, iets dat in de Formule 1 een grote stap voorwaarts genoemd mag worden.