De tirades van Verstappen, terecht of overtrokken?

We schrijven het jaar 2019. Max Verstappen arriveert in Brazilië voor de op een-na-laatste ronde van het wereldkampioenschap als nummer drie in het kampioenschap. Lewis Hamilton is al wereldkampioen en ook Mercedes heeft de constructeurstitel al binnen. De wedstrijd op Interlagos gaat dan ook 'nergens' meer over, maar niet voor Verstappen. De Nederlander heeft al twee GP-zeges geboekt dat jaar en wil van 2019 zijn beste seizoen ooit in de koningsklasse van de autosport maken, zeker in een jaar dat opnieuw gedomineerd wordt door Mercedes.

Die race maakt de wereld ook voor het eerst kennis met Hannah Schmitz, strategisch hoofdengineer van Red Bull. De Britse maakt in de chaotische eindfase van de wedstrijd een aantal cruciale beslissingen die Max Verstappen uiteindelijk de zege opleveren. Als waardering kiest het team haar uit om mee het podium op te gaan, waar Verstappen haar en het team looft om de strategische keuzes.

De tekst gaat verder na de afbeelding.

Het was het begin van de strategische topploeg die Red Bull Racing heet. In de jaren die volgden maakte het team van Max Verstappen meerdere keren gewaagde, maar werkende keuzes die door de buitenwereld als risicovol werden gezien. Het is de natuur van de renstal uit Milton Keynes: anders werken dan de massa en risico's durven nemen. Perfecte voorbeelden zijn de GP's van Frankrijk en de Verenigde Staten in 2021.

In beide races had Verstappen absoluut niet de snelste auto en bleek het desbetreffende circuit beter bij de Mercedes W12 van Lewis Hamilton te passen dan bij de RB16B van Verstappen. Toch won de Nederlander beide races. Hoe dat kwam? Je raadt het al, een ijzersterke strategische keuze, gecombineerd met het grote talent dat Verstappen heet. Ook in de ultieme finale van dat seizoen, die befaamde race in Abu Dhabi, durfde Red Bull de keuze te maken om tijdens de late safety car een andere strategie toe te passen. Natuurlijk, Red Bull had de ruimte, maar die had Mercedes in feite ook. Zij kozen ervoor om geen pitstop te maken, Red Bull deed dat wel, en de rest is geschiedenis...

Jarenlang was Red Bull de jagende partij. In het spoor van een sterker team proberen de druk op te voeren met strategische keuzes. Deze jagende periode werd zowel bij Verstappen, maar ook bij Sebastian Vettel, opgevolgd door een uiterst dominante periode. Want je zou het bijna vergeten, maar Red Bull heeft dit eerder meegemaakt. De parallellen met de kampioenschapsjaren van Vettel en Verstappen zijn immers enorm. 

Beide coureurs waren erg jong toen zij tegen de gevestigde orde streden om hun eerste titel. Deze kwam er na een enorme apotheose in Abu Dhabi en werd opgevolgd door een aantal dominante jaren, waarin de concurrentie miniem was. Het grootste verschil zit hem in het feit dat de dominantie van Vettel ten einde kwam door een regelwijziging en niet omdat een ander team de stap naar de top wist te maken.

De tekst gaat verder na de video.

Wat kan Red Bull leren van het verleden?

Welke les kan Red Bull uit deze overeenkomsten halen? Laten we beginnen met aankaarten dat de dominantie van vorig jaar het team in slaap lijkt te hebben gesust. Doe je aan scorebordjournalistiek, zou je kunnen concluderen dat Red Bull toen de dominantste Formule 1-auto ooit had. Dat is uiteindelijk ook wel de waarheid, maar het vertelt niet het hele verhaal.

Vooral op zaterdag kreeg Verstappen vaak te maken met flinke concurrentie en de aantal polepositions van dat jaar vallen eigenlijk nog een beetje tegen: 12 uit 24 pogingen. Tuurlijk, het is nog steeds een score van 50%, maar van 'de meest dominante auto ooit' zou je toch meer verwachten. Het grootste deel van die polepositions kwam tijdens het Europese deel van het seizoen en onderstreepte de kracht van de RB19 op traditionele circuits. Maar de echte kracht van de 2023-bolide kwam pas een dag later tot uiting.

Want op de zondag was de combinatie Verstappen - RB19 niet te stoppen. Het verhaal is bekend, maar wat voor nu belangrijk is, is het feit dat er destijds eigenlijk geen risicovolle keuzes gemaakt hoefden te worden. Het lijkt dat dat het team nu, op het moment dat McLaren serieus sneller begint te worden, op begint te breken. Toch is niet alles verloren bij Red Bull, want het heeft nog altijd een voorsprong in beide kampioenschappen. Het scherpe, doortastende randje lijkt er echter vanaf te zijn. De risicovolle natuur van het team kan de renstal in een gevecht weleens opbreken.

De reactie van Verstappen in Boedapest was dan ook wel begrijpelijk, maar misschien niet geheel terecht. Ja, Red Bull zal sneller moeten worden om het gevecht met McLaren winnend af te sluiten, maar een tirade over de boordradio gaat hier niet veel aan doen. Sterker nog, het kan alleen maar averechts werken. Het beste voorbeeld daarvan is Fernando Alonso. De Spanjaard zorgde hoogstpersoonlijk voor de breuk van McLaren met Honda, nadat de tweevoudig wereldkampioen jarenlang agressief en cynisch was over de Japanse krachtbron. 

Want op de Hungaroring zwom Red Bull weer eens ouderwets tegen de stroom in. Ze moesten wel, want vooral McLaren was op pure snelheid te snel. En die combinatie schoot bij Verstappen totaal in het verkeerde keelgat. Daar waar Red Bull rustig bleef communiceren en probeerde de alternatieve strategie door te voeren, bereikte Verstappen een kookpunt. De ontploffing tegen zijn race engineer zorgde voor geschokte reacties en ongeloof. Zo'n explosie van woede hebben we lange tijd niet gezien van de Nederlander, zeker niet sinds hij als wereldkampioen door het leven gaat. Maar was het terecht?

Nee, eigenlijk niet. Want om even terug te vallen op waar we mee begonnen, Schmitz en haar strategische team hebben Verstappen aan meerdere overwinningen geholpen die hij op eigen kracht niet binnen had kunnen halen. Je zou zelfs kunnen zeggen dat hij zijn eerste wereldtitel voor een groot deel aan het team te danken heeft. De risicovolle keuzes pakten in 2021 vrijwel altijd perfect uit, maar ook tot afgelopen weekend was er weinig aan de hand met de strategie. Waar komt die extreme reactie van Verstappen dan vandaan?

Rommelig jaar

Al sinds het begin van het seizoen rommelt het binnen Red Bull en ook Verstappen lijkt minder comfortabel dan voorheen. De emotionele woorden die Verstappen uitsprak na zijn eerste wereldtitel, 'Kunnen we dit nog 10, 15 jaar samen doen', lijken inmiddels definitief tot de geschiedenisboeken te behoren.

De saga rondom teambaas Christian Horner, de opvolgende dreiging van een vertrek van Helmut Marko, de aankondiging van het vertrek van Adrian Newey en de steeds groter wordende interesse van Mercedes in Verstappen zorgen ervoor dat alle neuzen niet langer dezelfde kant op staan binnen de Oostenrijkse renstal. Tel daarbij op dat het de laatste weken niet vanzelf gaat op het circuit en de pin wordt weer een stukje verder uit de handgranaat getrokken.

Of de woede-uitbarsting van Verstappen een eerste kleine ontploffing is voorafgaand de grote explosie, valt te bezien. Maar dat Red Bull én Verstappen een probleem hebben, is enorm duidelijk. Tijdens de race op de Hungaroring brandde de Nederlander zijn team openlijk af en ook na afloop was Verstappen bikkelhard voor de mensen die hem zo veel gebracht hebben. Hoort die mentaliteit bij topsport? Absoluut. Maar de vraag moet nu ook zijn, wat schiet je er mee op?

Het moraal bij Red Bull is al flink beschadigd en dat komt niet alleen door de verbeterde prestaties van McLaren. De tirades van Verstappen helpen namelijk ook niet mee. Intern zal de zondag in Hongarije al lang besproken zijn, maar een openlijke 'sorry' lijkt het enige wat dit nog kan redden. Eén ding is wel duidelijk: de zomerstop kan niet snel genoeg komen voor Verstappen en zijn team. Een periode waarin men eens heel goed moet nadenken waar ze mee bezig zijn. Zowel op als langs de baan.