De opkomst en 'ondergang' van de Ferrari-motor

Ferrari had voor het seizoen van 2019 de zinnen zonder meer gezet op het binnenhalen van het kampioenschap, maar net als de voorgaande jaren kwam het er uiteindelijk niet aan te pas. Desondanks ging het op bepaalde momenten in het seizoen de juiste kant op, iets dat niet in het minst te danken was aan de krachtbron achterin de SF90.

Hoewel Ferrari duidelijk nog terrein had goed te maken in de eerste race van het seizoen in Australië en het op een moeizame vierde en vijfde positie over de eindmeet kwam, schoot het ijzersterk uit de startblokken in Bahrein. Iedere kans op de overwinning verdween echter als sneeuw voor de zon na een opmerkelijke spin van Sebastian Vettel en plotselinge problemen voor Charles Leclerc.

Mercedes vervolgde haar zegereeks in de Grands Prix daarna en het duurde pas tot na de zomerstop voordat de Scuderia als derde van de drie top teams een overwinning kon bijschrijven. Maar na de zomerstop was het wel zeer competitief: zó competitief zelfs, dat het Mercedes bijna achterna ging met een indrukwekkende zegereeks. Leclerc won opeenvolgend de Belgische en Italiaanse Grand Prix, Vettel stond na een slimme strategie op de hoogste trede van het podium na de race in Singapore. De Ferrari-coureurs grepen in de drie wedstrijden daarna ook telkens de poleposition, al bleef de winst om verscheidene redenen buiten bereik.

Sinds de Mexicaanse Grand Prix lijkt het Ferrari van het begin van het seizoen weer terug te zijn, daar het aanzienlijke voordeel dat de Scuderia een aantal races had zo snel weer verdween als het was gekomen. Ondanks dat Ferrari een heuse front-row lockout had geclaimd op de zaterdag, viel een dag later de wedstrijd volledig uiteen en kon nota bene Lewis Hamilton met de zege aan de haal gaan.

In de tussentijd was het snelheidsvoordeel van de Ferrari-motor zodanig gaan kriebelen bij de concurrentie, dat door zowel Mercedes als Red Bull werd besloten een onderzoek te starten naar de prestaties van de Spec 3-motor. In aanloop naar de Grand Prix van de Verenigde Staten deed Red Bull op basis van de bevindingen bij de FIA zelfs een aanvraag naar een verduidelijking van het technisch reglement. Met dit plan hoopte de Oostenrijkse renstal een eventuele maas in de wet die door Ferrari werd uitgebuit te sluiten, om zo het voordeel van het team te vernietigen.

De controverse bereikte dat weekend door een combinatie van factoren een hoogtepunt. De snelheid van Ferrari was op het Circuit of the Americas ineens niet meer aanwezig en ondanks beweringen van het team dat dit met de regelverduidelijking van de FIA niets te maken had – Vettel viel al vroeg uit, Leclerc reed met een oude motor – besloten zowel Red Bull als Max Verstappen de conclusie te trekken dat de Scuderia had vals gespeeld. Dit tot grote onvrede van teambaas Mattia Binotto, die naderhand zelfs aan het adres van Christian Horner dreigde een rechtszaak aan te spannen om het voorval.

In aanloop naar de Braziliaanse GP vaardigde de FIA nog een tweede verduidelijking van het technische reglement uit, waarin duidelijk werd gemaakt dat het strikt illegaal is om brandbare vloeistoffen uit de luchtkoeler, luchtverzameleraar of ERS-systeem in de verbrandingskamers van de motor van een F1-bolide terecht te laten komen.

In Brazilië kon de zaak beter worden belicht. Leclerc had voor de wedstrijd een hagelnieuwe motor gekregen en als Vettel uit de problemen bleef, dan zouden de onderlinge verhoudingen tussen de krachtbronnen van Mercedes, Ferrari en Red Bull (Honda) duidelijk in beeld komen. Aan de hand van de cijfers is het vooralsnog echter lastig te zeggen of Ferrari zijn voordeel niet meer heeft.

Neem bijvoorbeeld de prestaties van Ferrari in Mexico. De laatste GP voordat de discussie over de Ferrari-motor losbarste. Hier waren de Roden op de rechte stukken veruit de snelsten. In de kwalificatie was Ferrari zelfs 2 à 3 procent sneller op de rechte stukken dan concurrenten Mercedes en Red Bull.

Waar het snelheidsvoordeel van de Ferrari's in Mexico onmiskenbaar was, moest de Scuderia in Brazilië genoegen nemen met een kleinere voorsprong op de concurrentie. Nog altijd was de Ferrari de te kloppen auto in de eerste en laatste sector – waar vermogen het meest van belang is – maar het verschil met de concurrentie was minder groot, namelijk 0,7 tot 1,8 procent.

Daarbij moest de Italiaanse renstal rekening houden met het feit dat Red Bull in de zeer bochtige middensector absoluut de beste auto had. Het Oostenrijkse team profiteerde op Interlagos ook van de hogere ligging van het circuit, vanwege de ijlere lucht verkleinde het snelheidsvoordeel van Ferrari. In Mexico en op de Red Bull Ring, beide circuits op honderden of zelfs duizenden meters boven zeeniveau, was Max Verstappen zeer competitief.

Zie de tabel hieronder voor de vergelijkingen van kwalificatiesnelheden in Mexico en Brazilië.

Het is mogelijk te vroeg om te stellen dat het snelheidsvoordeel van Ferrari na de regelverduidelijkingen van de FIA in zijn volledigheid is verdwenen, maar dat Red Bull beter is gaan presteren, dat mag duidelijk zijn. Na de seizoensafsluiter in Abu Dhabi zal beter gezegd kunnen worden of de Scuderia inderdaad zijn geweldige motorprestaties is kwijtgeraakt. Het circuit in het Midden-Oosten heeft een aantal lange rechte stukken en daarbij een behoorlijke verzameling rem- en acceleratiezones waar de Ferrari-motor zijn kracht zal kunnen tonen, ook ligt het niet op hoogte.

De Formule 1-wereld zal mogelijk niet eens hoeven wachten tot de laatste Grand Prix om een beter beeld te krijgen over de kwestie of Ferrari al dan niet heeft vals gespeeld met zijn aandrijflijn. In de nasleep van de Braziliaanse Grand Prix heeft de FIA namelijk het benzinesysteem van de renstal uit Maranello in beslag genomen, om deze te vergelijken met die van de andere teams. De kans is aannemelijk dat er nog voor de Grand Prix van Abu Dhabi een uitspraak wordt gedaan over de legaliteit van de praktijken van Ferrari.

Om in 2020 honderd procent te voorkomen dat er niet gesjoemeld meer kan worden, vaardigde de FIA na de GP van Brazilië overigens ook nog een derde directive uit. Vanaf volgend seizoen moeten de teams van de FIA verplicht een tweede sensor installeren, waardoor er op meerdere plekken kan worden gemeten hoeveel benzine er naar de motor stroomt.

Met medewerking van Jesse Janse

Coureur Tim Coronel, F1-journalist Ruud Dimmers en radio-dj Jeroen van Inkel staan in de nieuwste F1-podcast van RacingNews365 uitgebreid stil bij de opmerkelijke Grand Prix van Brazilië.