De grootste F1-schandalen: GP Qatar valt in het niet bij bizar Amerikaans bandenfiasco

Het is het jaar 2005. Lewis Hamilton rijdt in de Formule 3, Max Verstappen gaat naar de basisschool en Fernando Alonso vecht voor zijn eerste wereldtitel. Het is ook het jaar waarin de Grand Prix op Indianapolis uitdraait op een regelrechte blamage waardoor de Formule 1 gezichtsverlies lijdt.

Prachtig weer, circa honderdduizend fans en een bomvolle startgrid: alle ingrediënten voor een succesvol weekend zijn aanwezig op de Indianapolis Motor Speedway, ook wel The Brickyard genoemd. De coureurs maken zich op voor een uitdagende strijd op zowel het bochtige binnencircuit als een deel van de oval, waar ook de IndyCar en NASCAR jaarlijks hun rondes rijden.

Gedurende de vrije trainingen op de vrijdag verdwijnt de positieve sfeer echter al snel. Gedurende de middagsessie crasht Toyota-coureur Ralf Schumacher flink door toedoen van een klappende linker achterband. Dit gebeurt in bocht dertien, de enige kombocht die deel uit maakt van de Grand Prix-layout van het circuit. Schumacher is niet meer in staat het raceweekend te vervolgen; zijn plek wordt ingenomen door reservecoureur Ricardo Zonta.

In navolging van Schumacher vinden er meerdere incidenten plaats op dezelfde plaats. Opvallend is dat enkel coureurs die met Michelin-banden hier last van hebben. Het rubber van de Franse bandenfabrikant lijkt niet opgewassen te zijn tegen de steile bocht dertien. De drie teams die met Bridgestone-banden rijden - Ferrari, Jordan en Minardi - ondervinden geen problemen.

Michelin besluit gedurende het weekend haar banden onder de loep te nemen en komt tot een schokkende ontdekking: de kwaliteit van de banden is niet goed genoeg om de complete 73 rondes mee te rijden.* Met de staart tussen de benen geeft Michelin toe dat het de veiligheid van de coureurs slechts tien ronden lang kan garanderen.

*In 2005 was het wisselen van banden tijdens een race verboden.

Het vervolg

Wat volgt is een race tegen de klok. De zeven teams die over Michelin-banden beschikken brengen de levens van hun rijders in gevaar indien zij hen op de zondag de baan op sturen. Een mogelijke oplossing is het over laten vliegen van nieuwe, veilige banden, maar de FIA wijst dit af. Ook het idee om een chicane in te voegen bij bocht dertien en zo de snelheid in de kombocht te verlagen wordt door de FIA tenietgedaan. Het bestuursorgaan van de F1 geeft de teams twee keuzes: laat de coureurs óf langzamer rijden in bocht dertien, óf maak iedere tien ronden een pitstop. Laatstgenoemde wordt eenmalig toegestaan om de veiligheid van de coureurs te waarborgen.

Beetje bij beetje mondt het debacle uit in een grote soapserie. Alleen Jordan en Minardi zijn bereid om akkoord te gaan met eventuele aanpassingen aan het circuit. Ferrari-teambaas Jean Todt houdt voet bij stuk en weigert in te stemmen met het voorstel. Datzelfde geldt voor FIA-president Max Mosley.

Later komen alle teambazen bij elkaar, op Todt na. De F1-prominenten bespreken drie alternatieve oplossingen:

• Een race die niet meetelt voor het kampioenschap;
• Een race waarbij alle Michelin-coureurs de chicane nemen en de Bridgestone-coureurs niet;
• Een race waarin de Michelin-coureurs geen punten kunnen scoren.

Alle drie de ideeën vinden vervolgens hun Waterloo. En dat terwijl de start van de race nadert terwijl er dus nog steeds geen oplossing is.

Tekst gaat verder onder afbeelding.

Wanvertoning

Het resultaat? Duizenden Amerikaanse fans op de tribune en miljoenen tv-kijkers krijgen een beschamende vertoning voorgeschoteld. Alle twintig coureurs beginnen aan hun opwarmronde, maar slechts zes personen verschijnen aan de start: Ferrari's Michael Schumacher en Rubens Barrichello, Jordans Tiago Monteiro en Narain Karthikeyan en Minardi's Christijan Albers en Patrick Friesacher. De rest van de coureurs duikt aan het einde van de formatieronde de pitstraat in om vervolgens hun bolides te parkeren en niet deel te nemen aan de race.

Gedurende de startprocedure wordt het motorgeluid overstemd door een heftig fluitconcert. Ondanks de controversiële situatie gaan de Ferrari's, Jordans en Minardi's 'gewoon' van start. Schumacher claimt de enige Ferrari-overwinning van het seizoen, Monteiro scoort zijn eerste en laatste F1-podiumplaats en Christijan Albers sleept voor de eerste en laatste keer in zijn Formule 1-carrière punten binnen.

De F1 stelt haar wereldwijde publiek enorm teleur en de 2005-editie van de Grand Prix van de Verenigde Staten gaat in de boeken als één van de meest beschamende vertoningen in de geschiedenis van de sport. Wél leren de FOM en de FIA van het incident: tijdens een soortgelijke situatie gedurende het Qatarese GP-weekend van 2023 weten zij een dergelijk doemscenario te voorkomen.